In Nederland en België ontpopt zich een discussie over de vrijheidsstrijd van de Catalanen in Spanje. Alsof 1815 het jaar waarop de Belgen ‘de wet’ overtraden en zich van het noorden van de Nederlanden afscheidden er niet was. Laat staan de bevrijding door de geuzen samen met Willem van Oranje van de Nederlanden van het ‘Spaanse juk’ tijdens de Tachtigjarige oorlog, dwars tegen alle Spaanse verboden in.
Ook het ‘vrije’ Amerika, de Verenigde Staten, zijn het resultaat van een onwettige actie van Amerikaanse vrijheidsstrijders (zeg maar terroristen) tegen het ‘legale gezag’ van het Engelse Rijk. En wat te denken van India dat zich losmaakte van Groot-Brittannië.
Het is grappig hoe vastgeroest er gedacht wordt, als we lezen op Twitter:
Men respecteert gewoon de wet en een fanatieke minderheid in catalunya niet. Ik vrees het ergste. Alle rede is weg en dit kan mis gaan.
— ed hoogenkamp (@edhoogenkamp) 22 oktober 2017
Verloop van de geweldloze strijd sinds 1 oktober 2017
Sinds het op zondag 1 oktober gehouden referendum in Catalonië, waarbij 90% van de uitgebrachte stemmen voor onafhankelijkheid van de deelstaat zijn, is er geen rustig moment meer geweest in het noordelijke deel van Spanje. De Catalaanse president heeft voortdurend aangedrongen op een dialoog met de Spaanse regering, maar Madrid wees dit af. Madrid stelt dat het referendum ongrondwettig is. Vervolgens hebben zij geprobeerd met geweld het referendum te voorkomen. Vorige week zetten zij twee Catalaanse oppositieleiders gevangen wegens opruiing. Aanstaande donderdag zal het Catalaanse Parlement bij elkaar komen om te praten over de vervolgstap. Op vrijdag zal de Spaanse Eerste Kamer zich uitspreken over de beslissing van de Tweede Kamer om de bevoegdheden van de opstandige provincie af te nemen. Dat betekent dat het parlement kan worden ontbonden en president Puidgemont aan de kant wordt geschoven. De verwachting is dat de Eerste Kamer het besluit van de Tweede Kamer zal volgen.
De Wet en het vertrouwen
Wat we zien is dat in feite hier iets heel vreemds aan de hand is. Op basis van alle wetten in de wereld kunnen er geen andere staten of nieuwe landen meer worden gevormd. Iedere zittende regering kan in principe iedere roep om onafhankelijkheid van het kleinste dorp tot aan een compleet landsdeel verbieden omdat zij dit in strijd achten met (hun) de wet. Zij bepalen dit. De machthebber heeft dus altijd het gelijk aan zijn kant en beroept zich natuurlijk met succes op de wet die hij zelf heeft gemaakt. De regering beschermt zijn burgers zowel tegen bedreigingen van buitenaf als van binnenuit.
De geschiedenis bewijst de belachelijkheid van dit gegeven. Talloze gebieden hebben zich afgescheiden. Juist in Europa zien we een lappendeken van allerlei staatjes die tientallen jaren later onderdeel zijn van het een of andere keizerrijk en daarna weer even gemakkelijk onafhankelijk worden, dit natuurlijk in strijd met de (grond)wet van het keizerrijk.
Macht
Het is een hele aangename en verkwikkende ervaring om te zien hoe een deel van het land, Catalonië, kan beslissen om onafhankelijk te worden en zich losmaakt van de staat Spanje. Dat biedt de burgers hoop die nog steeds geloven dat alle uitgevaardigde wetten vastliggen voor de eeuwigheid en dat alle slechte regeringen moeten aanblijven en deze kunnen doen wat ze willen met hun bevolking.
De acties in Catalonië zijn een waarschuwing voor de gevestigde zogenaamde democratische regeringen dat, ook al pretenderen zij het hele volk te vertegenwoordigen, zij aan de kant geschoven kunnen worden.
Dat betekent dat het niet uitmaakt of je nu Rajoy, Macron, Merkel of Rutte heet, maar een deel van de bevolking kan zich van je afkeren en ervoor kiezen zelfstandig door te gaan. Een vrij Friesland of Groningen is dichterbij dan het lijkt.
Rob Vellekoop, 24 oktober 2017
