De NS geeft de reiziger veiligheid door de poortjes op alle stations te sluiten, roept het radionieuws om. De NAVO biedt NL veiligheid door onze grens op te schuiven tot aan Rusland. Honderdduizenden camera’s waken over ‘u en uw veiligheid’. Het vroegere ministerie van Justitie heette tot voor kort ministerie van Veiligheid & Justitie en nu gewoon Justitie en Veiligheid. Ik stam uit een periode dat het woord ‘veiligheid’ amper werd gebruikt en toch waren er veel minder terreuraanslagen en was er veel minder geweld dan nu.
Veel instanties waaronder de NS denken dat het volk zo oerdom is dat ze alle impopulaire maatregelen kunnen verkopen onder de paraplu ‘veiligheid’. En dat klopt, want ze komen er mee weg. De reizigers laten zich als schapen gedwee door de poortjes leiden. Het Nederlandse koninkrijk hobbelt braaf achter de VS aan richting Russische grens en schiet en passant in Irak en Syrië onschuldige burgers dood. De onnoemelijke aantallen camera’s die werkelijk overal staan opgesteld vallen ons argeloze burgermannetjes en vrouwtjes niet eens meer op. We weten niet beter. Wat we wel allemaal op onze klompen aanvoelen is dat geen enkele overheid of welke instantie dan ook veiligheid kan bieden. Zeker niet als ze er zo veel over praten.
De vroegere geheime diensten zijn ondertussen veiligheidsdiensten geworden. Dat klinkt lekker en suggereert dat we ons ontspannen kunnen terugtrekken in onze cocons met Netflix en chips. Want er wordt over ons gewaakt. Ook het betalingsverkeer wordt steeds veiliger. Gisteren kon ik mijn koffie zelfs niet meer met contant geld betalen, tja dat doen we voor ‘u en onze veiligheid’ klonk het. Waarop ik zei dat ik het plastic had thuisgelaten en alleen muntjes bij me had, nadat mijn koffie was geprepareerd.
Ik weet echter nog steeds niet waarom mijn betalingsverkeer veiliger is nu iedere instantie daar vrij in kan neuzen. Ik vrees dat we te naief zijn om te geloven dat met een druk op de knop straks we volledig zijn uitgerangeerd als ons profiel niet meer door de beugel kan omdat we stukjes lezen van DLM Plus bijvoorbeeld. Dan kunnen we geen droge snee brood meer kopen, tenzij we onze veiligheid niet in gevaar brengen.
En ja hoor, het jarenlange beleid waarbij stiekem en illegaal onze data werd verzameld is nu gevat in een heuse wet. Politici schamen zich er zelfs niet voor de sleepnetwet te verdedigen, alsof het de normaalste zaak van de wereld is om alle privé informatie van iedereen binnen te slepen in het geniep. Ze zijn er zelfs trots op, want ja hoor het is voor onze veiligheid tegen het terrorisme.
Twee organisaties hebben ondertussen de Rijksveiligheidsdienst het licht laten zien. Mensen die hiermee geconfronteerd worden zullen zich te pletter schrikken als zij een aanschrijving krijgen zich te melden op het bureau. Heb ik dan de veiligheid van het Rijk in gevaar gebracht? Of heb ik mezelf dan onnodig bang laten maken, want dat is wat de term veiligheid met mensen doet, het geeft ze geen veilig gevoel, maar het besef dat ze niet zonder beschermers kunnen, want daar gaat het per slot van rekening echt over.
Je maakt hele volksstammen bang door voortdurend te praten over de veiligheid die in gevaar is, want dan lukt het veel beter al deze ontwakende mensenmassa’s in bedwang te houden. Veiligheid betekent in feite controle, niet van degene die zogenaamd beschermd wordt, maar door de instantie die botweg macht wil uitoefenen. De NS houdt met zijn poortjes mensen buiten die hun kaartje niet hebben betaald, de NAVO zoekt oorlog met Rusland en het volk kan daar niets aan doen want het is immers voor ‘ieders bestwil’. Ook tegen een ministerie van Veiligheid kan je toch geen bezwaar hebben. En ja je DNA moet je afstaan, hoe moeten ‘we anders terroristen vangen’. En ja ‘je hebt toch niets te verbergen?’ Wat in feite betekent, ja ik heb niets meer te zeggen over mezelf, want eigenlijk ben ik zelf niet in staat om mijn eigen veiligheid te garanderen daarvoor heb ik de veiligheidsdiensten, ministeries en zelfs bij het treinreizen de NS nodig.
Rob Vellekoop medewerker van de Rijksveiligheidsdienst, 6 november 2017