Een golf van ontzetting is door het land gegaan na het zien van de docu Beerput Nederland op 4 december. Het is een diepgaand onderzoek naar milieu overtredingen door chemiebedrijven in Nederland. Frauduleuze afvalbedrijven kunnen al tientallen jaren ongehinderd hun gang gaan. De documentaire komt niet met een oplossing, DLM Plus doet wel een aantal suggesties.
Bedrijven kunnen de milieuwetgeving aan hun laars lappen onder bescherming van de overheid, die het milieu ondergeschikt maken aan het economisch belang. Documentairemaker Wilfried Koomen ontdekt zelfs dat veroordeelde milieucriminelen meeschrijven aan nieuwe wetgeving.
Wat de documentaire laat zien….
Nederland exporteert niet alleen chemisch afval, maar importeert het ook in grote hoeveelheden. Deze afval wordt vaak illegaal geloosd. Dat gebeurde door het te laten weglopen in ons oppervlaktewater, te verbranden op de Noordzee en tegenwoordig door het te vermengen met stookolie. Maar ook lozingen van chemisch afval in de Waddenzee waren vroeger niet eens zo bijzonder en het gebeurt tegenwoordig nog steeds illegaal.
Uit onderzoek blijkt dat in 48% van de gevallen van milieucriminaliteit overheidsfunctionarissen betrokken zijn. Een reeks politici komt voorbij in de documentaire, zoals Neelie Smit, Van Opstelten, Vonhoff (namens VVD) en Pronk (van de PvdA), die mee hebben gewerkt aan het in ieder geval niet tegenwerken van chemische afvalbedrijven. En als het tot een gerechtelijke procedure komt dan komen de schuldig bevonden bedrijven er slechts met een boete vanaf.
De overheid is sinds de 80er jaren op de hoogte van het wegmengen van chemisch afval met stookolie. Zij treden hiertegen echter niet op. Wereldwijd wordt door meer dan 50.000 schepen chemisch afval verbrand. Waardoor massaal het chemisch afval toch nog na verbranding in het zeemilieu terecht komt.
Door dit wegmengen is de stookolie goedkoop. Hiermee zijn alle betrokken bedrijven gebaat, de bedrijven die van hun chemisch afval af willen, de afvalbedrijven die het op deze manier verwerken en de rederijen die goedkoop kunnen varen. Alleen de burgers en het milieu trekken aan het kortste eind.
Als klap om de oren toont de filmmaker aan het einde van de film dat bedrijven met een strafblad door milieudelicten nota bene mogen meeschrijven aan een nieuwe milieuwet op het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Zij mogen zelf bepalen hoe vaak ze gecontroleerd mogen worden en welke chemische stoffen ze met stookolie mogen mengen.
Schok
Heel verwonderlijk is natuurlijk de verbazing van veel mensen. Hierop hadden ze niet gerekend. Ondanks veel teleurstellingen blijven ze geloof houden in de overheid, ook als deze keer op keer in de fout gaat, en op dit terrein zelfs al vele tientallen jaren.
Schokkend: De wereld brengt zijn rotzooi bij ons en wij laten het de schepen verbranden #2Doc: #Beerput Nederland pic.twitter.com/O1E08WdIVv
— Marco vSteekelenburg (@MarcoSteek) 4 december 2017
De werkelijkheid is verbijsterender dan fictie. 2Doc #Beerput Nederland, maandag 4 dec. 20.25u NPO2 pic.twitter.com/8GVKYWEhgb
— KRO-NCRV 2Doc (@dokumentncrv) 1 december 2017
Wat een geschiedenis van smerigheid, gif en ellende! #Moerdijk #2Doc #Beerput #Nederland #ATM #afvalverwerking #milieucriminaliteit
— Marusjka Lestrade (@MarusjkaD66) 4 december 2017
Ik zit met verbijstering naar #2doc te kijken. Grootschalige dump van chemisch afval via stookolie rotterdam?! #beerput
— BoswachterJos (@JosSchouten) 4 december 2017
Hoe zijn deze milieudelicten te voorkomen?
- Intensieve controle door de burgers op hun bestuurders. Dat betekent niet eens in de vier jaar tijdens de verkiezingen wat promotionele one-liners beluisteren. Nee, dat houdt in dat de overheid verantwoording aflegt aan de burger, jaar na jaar. De burger kan niet achterover leunen en hopen dat alles goed komt. De burger moet de overheid helaas wantrouwen en voortdurend controleren. Dat de milieuverontreiniging al vele jaren voortduurt is ook de goedgelovige burger aan te rekenen.
- De overheid moet stoppen met het verheerlijken van winst maken. Het allerbelangrijkste is het leef- en woonmilieu van de burger, die moet beschermd worden en daarvoor moet winst wijken. Het eeuwige argument van de overheid dat zij de werkgelegenheid stimuleren door bedrijven te steunen, wordt jaar op jaar kleiner door de al maar toenemende automatisering en robotisering.
- Niet alleen de directe maar ook de indirecte milieuschade moet verhaald worden op de vervuilende bedrijven en niet op de burger. De bestuurders moeten persoonlijk verantwoordelijk gesteld worden en er niet af komen met coulante boetes.
- Het wordt de hoogste tijd dat de overheid, zowel de landelijke als de lokale leert dat zij er uitsluitend zijn om de belangen van de bevolking te dienen, en niet die van een kleine elite van aandeelhouders (die vaak nog in het buitenland wonen ook).
- De milieufraude onderzoeken en niet alleen de schuldige bestuursleden van de betrokken bedrijven, maar ook de betrokken leidende politici vervolgen.
Rob Vellekoop, 6 december 2017
