Oud-directeur van Facebook Chamath Palihapitiya windt er geen doekjes om:”Jullie zijn geprogrammeerd, het was niet de bedoeling en nu moet je zelf beslissen hoeveel je wilt opgeven. We hebben iets ontwikkeld waar mensen niet meer buiten kunnen. Het werkt verslavend en verandert de samenleving ingrijpend.” Overdrijft hij of is de zaak nog ernstiger dan hij het voorstelt? Een analyse van de meest verslavende drug ter wereld en een mogelijke oplossing.
https://youtu.be/MpczATlZ8zc
Sean Parker, ex-president Facebook, licht toe wat het doel oorspronkelijk van FB was. “Hoe krijgen we zo veel mogelijk jouw aandacht en jouw tijd. We wilden de mensen binden aan ons platform.”
Met miljarden gebruikers wereldwijd zijn de sociale media platforms Facebook, Twitter en andere een enorm succes geworden.
Maar waarschuwt Chamath:”Met de korte termijn dopamine loops vernietigen we de manier waarop onze samenleving werkt. Het is een soort nep populariteit die de FB gebruiker opbouwt. Het werkt op de korte termijn en het maakt je leger dan ooit. Het dwingt je te komen tot actie om de volgende like of aandacht te krijgen.”
Acteur Denzel Washington zegt het nog scherper:
“Als je denkt dat je niet verslaafd bent, zet het dan uit. Een week bijvoorbeeld.
De sociale media zijn een middel, het gebruikt ons. Nu is het een weerspiegeling van jouw wil geworden. We willen allemaal ‘geliked’ worden, maar nu door 16 miljoen mensen. Sommigen van ons doen alles om geliked te worden. Vroeger waren we gewend om geliked te worden door een persoon met wie je sprak. Nu willen we door 16 miljoen mensen ‘geliked’ worden.”
Aandacht / Likes / Comments
De sociale media zijn stuk voor stuk gebouwd op de behoefte aan aandacht en waardering die ieder mens heeft. Ieder mens wil gewaardeerd, aardig gevonden worden. En met de sociale media voortdurend bij de hand, kan je op ieder moment van de dag deze behoefte aan aandacht vervullen. Je belt iemand, je post een FB berichtje, je post een uitspraak of je roept, nee je schreeuwt gewoon wat en je krijgt in ieder geval reactie van een van de talloze andere gebruikers. Zij willen op hun beurt ook aandacht. En steeds als de gebruiker erin slaagt een ‘like’, commentaar of op een andere manier (taggen) aandacht te krijgen, vervult hij even kortstondig zijn behoefte. Dan krijgt hij zijn kick.
De meest krachtige drug ter wereld is een feit. Geen moment hoef je voorbij te laten gaan, ieder moment bestaat er de kans dat je geliked, getagged of commentaar krijgt van de miljoenen medegebruikers. En deze behoefte deel je met elkaar. Deze drug beroert iedereen.
Chamath zegt niet voor niets dat alleen een keiharde stop met Facebook of Twitter bevrijding kan geven.
Oplossing ligt in zelfwaardering
De sociale media exploiteren op wereldschaal de eindeloze behoefte van mensen aan aandacht, waardering, liefde en warmte. Aandacht, zelfs als we weten dat er heel veel schijn tussen zit, is voor de meesten van ons vele malen beter dan helemaal geen attentie en warmte. Iedere keer dat we aandacht krijgen ontstaat er een kortstondig geluksgevoel. Het zal echter NOOIT kunnen voldoen. Nooit zal het werkelijk een gevoel van tevredenheid en vrede kunnen geven. De enige bron van waardering en liefde ben je namelijk zelf. Steeds is de waardering, de like, voor de meest mensen een grote leugen, want ze voelen zich helemaal niet positief over zichzelf. Het draait dus uit op teleurstelling, die tegelijkertijd weer aanzet tot actie, want misschien geeft de volgende like wel een blijvend positief gevoel.
Daardoor leven miljarden mensen in een schijnwereld van diepe ontevredenheid. Uit zijn op de waardering van anderen beklijft niet, als je dat zelf niet ook zo voelt. Wanneer je jezelf niet waardeert, zullen alle likes van je afglijden als boter van de biefstuk. Pas nadat je waardering voor jezelf hebt, kan je de waardering van anderen ontvangen. Ben je echter zover, dan zal je niet meer uit zijn op de likes van anderen. Je zult dan voelen dat zelfwaardering jou blijvend een goed gevoel geeft. En het is zo rijk dat je anderen kan waarderen zonder dat zij er een prestatie voor moeten leveren. Want zo werkt het in de Facebook wereld: pas nadat je iets geleverd hebt (een post, foto of commentaar) kan je een ‘like’ krijgen. Niets is in deze kille digitale nepwereld onvoorwaardelijk.
Rob Vellekoop, 23 december 2017
