De Franse president Macron heeft op 17 januari definitief besloten te stoppen met de aanleg van een internationale luchthaven bij Nantes. Sinds 1967 zijn er plannen voor de aanleg, die echter vele tientallen jaren door zowel boeren als actievoerders bestreden zijn. In 2013 zou een bouwbedrijf beginnen met de aanleg van het 580 miljoen euro kostende project, maar in 2012 slaagde de gendarmerie er niet in de actievoerders van het 1560 hectare grote terrein te verwijderen.
Het is een historische overwinning van de Franse klimaat- en milieuactivisten. Aan de ene kant wordt door het voorkomen van de aanleg van de luchthaven de CO2 uitstoot verminderd en aan de andere kant wordt niet alleen landbouwgrond, maar ook bos en moerasland van de ondergang gered.
La joie des zadistes après l abandon du projet #NDDL #ZAD pic.twitter.com/U0Q1p9n0zG
— 20 Minutes Nantes (@20minutesnantes) 17 januari 2018
In een persbericht maken de activisten van ZAD melding van een ‘historische overwinning tegen een destructief project’.’Dit is mogelijk gemaakt dankzij een lange mobilisatie’. Zij bedanken iedereen die zich tegen dit project de afgelopen 50 jaar heeft verzet. Verder vinden zij dat boeren en mensen die onteigend zijn hun rechten zo spoedig mogelijk moeten terugkrijgen. Zij weigeren iedere uitzetting van degenen die de afgelopen jaren hier kwamen en woonden om de plaats te verdedigen en nu hier willen blijven. Daarnaast willen zij dat het terrein van ZAD door activisten (boeren, natuuractivisten, lokale bewoners, groepen, mensen die die hier al lang woonden) beheerd zal worden.
Verder nodigen zij iedereen uit op 10 februari te vieren dat de aanleg van het vliegveld is afgeblazen en dat er verder gebouwd gaat worden aan de toekomst van ZAD.
Vliegveld
In 1967 zijn er de eerste plannen om bij Nantes (aan de Atlantische kust) een internationaal vliegveld aan te leggen voor het supersonische Franse vliegtuig de Concorde. In de plaats Notre Dames des Landes werden talrijke boeren hiervoor onteigend. Er was veel verzet tegen de plannen. In february 2008 werd het 580 miljoen euro prestigeproject goedgekeurd. In 2013 zou met de aanleg begonnen worden. De geplande openingsdatum lag in 2015.
Het bouwproject “Grand Ouest” was een economisch platform van internationale importantie dat zich uitstrekte van Nantes tot Saint-Nazaire, dat zich zou ontwikkelen tot een omvangrijke metropolis. Uitvoering van het project had betekend het overnemen van de lucht, de zee en het land bij Notre-Dame-des-Landes, maar ook het vergroten van de haven van Saint-Nazaire en de aanleg van nieuwe wegen en snelwegen.
Het lukte echter de gendarmerie niet honderden grondbezetters, de ‘zadisten’ definitief te verwijderen in 2012. Dit kwam door de massale landelijke steun die de bezetters kregen, waarbij ook nog eens duizenden mensen naar ‘La ZAD’ kwamen om mee te protesteren en keer op keer na uitzetting weer terug te keren en herop te bouwen wat gesloopt was door de ordetroepen van de regering.
Nieuwe ontruimingen werden daarom na 2012 iedere keer uitgesteld.
Huge victory for the Zadistas! #France abandons plan for €580m airport in west of country: https://t.co/vXQbjIABgp#ZAD#NDDL#ViveLaZadpic.twitter.com/jmRs9yRnfY
— Saulo Corona (@saulocorona) 17 januari 2018
Zadisten
De circa 300 activisten noemen de beweging ZAD, van Zone A Defendre of Gebied om te Beschermen. Zij houden de 1650 hectare land bezet en zijn niet van plan te vertrekken. Zij hebben naar eigen zeggen een samenleving opgebouwd die bruist van het leven. Het is een laboratorium voor allerlei samenlevingsvormen geworden sinds het klimaatkamp van 2009. Toen riepen bewoners en activisten mensen op om in de zone te gaan wonen en het te beschermen. Je kon/kunt er geiten kuddes vinden, organische bakkerijen, fietsenwerkplaatsen, bijen imkers, gemeenschappelijke keukens, micro brouwerij, een mobiele bibliotheek, en zelfs een radio piraten station Radio Klaxon.
La ZAD is echter meer dan groepen mensen die bezig zijn met levensonderhoud door zelf hun voedsel te verbouwen en andere materiële zaken. Nee, de activisten en onteigende boeren werken aan een vorm van autonomie, ze vinden samen nieuwe regels uit van samenleven en werken.
In het boekje ‘Defending the ZAD‘ (Het verdedigen van de ZAD) wordt een stukje geschiedenis beschreven en geprobeerd iets van de stemming weer te geven waaronder de bewoners van La ZAD met elkaar samenleven.
“Er is iets van de commune in wat we samen weven in la zad.
Iets van de Commune van 1871, toen een onweerstaanbaar collectief gevoel de inwoners van Parijs greep, zij werden achter de barricades meesters van hun eigen geschiedenis en dagelijks leven, terwijl zij revolutionaire hoop deden opleven waarmee ze opstanden in vele andere steden aanstaken.
Er is iets van de middeleeuwse communes die zich bevrijdden van de greep van feodale machten en hun gemeenschappelijk land, gereedschap en bronnen met anderen verdedigden.
Er is iets van de kortdurende commune van Nantes in 1968, waarbij studenten en arbeiders het stadhuis bezetten. Dit bracht de regio tot stilstand en zij organiseerden hulp voor degenen die staakten met lokale boeren.
Iets dat van nu af aan zowel het middel als de betekenis is van onze strijd en dat we verder moeten verdiepen. Deze denkbeelden voeden het terrein van Notre-Dame-des-Landes in de zoektocht naar een wenselijk heden en een mogelijke toekomst.”
Inspiring show of determination, resilience, creativity & solidarity by those who, throughout over 50 years, stood their ground to protect one of the most precious wetlands in France, and put their roots there calling it ZAD (Zone to be Defended). #NDDLhttps://t.co/6RgoIFxtn8
— 350.org Europe (@350Europe) 18 januari 2018
De Franse premier Philippe heeft hen echter tot ‘de lente’ de tijd gegeven om te vertrekken. Verschillende bronnen binnen het lokale toerisme maken verslag van boekingen voor 1000 agenten van de mobiele eenheid eergisteren in de regio van St Nazaire voor minstens 2 weken.
Zal Macron op dezelfde manier afgaan als Hollande in 2012 toen grote delen van het land zich solidair verklaarden met la ZAD? Zijn de ZADisten de voorlopers van activistische bewegingen die zich niet meer door regeringen en multinationals opzij laten zetten en de steun van grote bevolkingsgroepen krijgen?
Rob Vellekoop, 19 januari 2018
