Op 10 juni 2018 kunnen de Zwitsers zich uitspreken in een referendum wie voortaan het geld maakt, de commerciƫle banken of de centrale bank. Zal Zwitserland als het eerste land ter wereld de bankiers hun uitzonderlijke bron van winst afpakken? Begint de financiƫle revolutie in de Zwitserse bergen? Natuurlijk zijn de commerciƫle banken tegen dit plan, zij verdienen nu nog met eenvoudige boekingen astronomische bedragen, waarvoor ze dankzij de automatisering steeds minder personeel nodig hebben.
Er staat iets groots te gebeuren, een ware revolutie in de financiƫle wereld zou weleens kunnen beginnen op 10 juni aanstaande in uitgerekend het meest conservatieve, maar ook meest democratische land ter wereld. Kappen de Zwitsers de geldboom van de banken om?
Commerciƫle banken hebben overal ter wereld het privilege om geld te scheppen. Iedere euro, dollar of frank die zij uitlenen scheppen zij met een boeking. Uitsluitend het cash geld (biljetten en munten, circa 5% van de geldhoeveelheid die in omloop is) wordt door de centrale bank in omloop gebracht, het overige naar schatting 95% digitale geld creƫren de banken uit het niets! De banktegoeden die mensen hebben zijn niet veel meer dan aanspraken op geld bij de bank waar ze een rekening hebben.
De voorstanders van de zogenaamde Vollgeld-beweging willen dat alleen de centrale bank geld maakt. Op deze manier komt de eventuele winst uit geldschepping (rente) ook weer bij de bevolking, namelijk bij de overheid terecht. De Centrale Bank leent in dit model dus geld uit aan de banken die het weer kunnen doorlenen. Commerciƫle banken kunnen dan alleen nog zaken doen met geld dat zij van spaarders, investeerders of de Centrale Bank hebben gekregen.
De Vollgeld beweging vindt ook dat het afgelopen moet zijn met het opstrijken van winsten door de banken van al dit geschapen geld en als het mis gaat de belastingbetaler voor de ellende moet opdraaien.
Net zoals hier twee jaar geleden heel veel ongeloof was toen de geldcreatie werd uitgelegd, zo doet zich hetzelfde voor in die Schweiz. Iedereen die het verhaal hoort van de fantastische geldscheppingscarrousel van de banken weet niet wat hij hoort. Ook hier dringt het besef door over wat er echt aan de gang is.
De macht van de aandeelhouders van deze bankconsortia is echter dermate groot dat er ook een heuse tegenstroom aan berichten op gang gekomen is van (betaalde) tegenstanders. De Vollgeld beweging zou een ‘communistisch idee’ najagen en het zou in het nadeel van de economische ontwikkelingen zijn. Om er twee te noemen die de Zwitserse bevolking angst moet aanjagen.
De Zwitserse tv over geldcreatie
De letterlijke tekst van het Vollgeld initiatief
1. Alleen de Nationalbank (centrale bank) maakt elektronisch geld.
2. Banken mogen geen eigen geld meer creƫren, maar geld uitlenen dat hen ter beschikking is gesteld door spaarders, andere banken of de centrale bank.
3. Nieuw geld brengt de Nationalbank in omloop door uit te lenen aan banken of schuldvrije ter beschikking te stellen aan het land, de cantons of de burgers.
Nederland
In ons land creƫren de commerciƫle banken het geld. We hebben tot 19 augustus 2015 moeten wachten voordat De Nederlandsche Bank (DNB) heeft toegegeven dat commerciƫle banken geldscheppen. De Nederlandsche Bank kon niet anders dan toegeven onder druk uit de samenleving onder leiding van de stichting Ons Geld die zelfs een historische hoorzitting over het geldstelsel met steun van 120.000 mensen uit het vuur wist te slepen.
Later heeft een rondetafelgesprek plaatsgevonden in de Tweede Kamer naar aanleiding van het burgerinitiatief over geldschepping en rente. De initiatiefnemers van Ons Geld konden met enkele deskundigen van onder andere AFM en De Nederlandsche Bank (DNB) hun mening geven aan de aanwezige kamerleden. De discussie richtte zich op de kritiek van Ons Geld op het geldstelsel waarin de geldschepping voor 95% wordt overgelaten aan de particuliere banken en slechts voor 5% wordt gestuurd door DNB.
Het debat over geldschepping is op woensdag 16 maart 2016 in de Tweede kamer uitgelopen op een deceptie omdat er niet meer uit komt dan een onderzoek van en naar de gevolgen van geldschepping. Drie uur lang debatteerden een kleine tien Kamerleden met PvdA-Minister van Financiƫn Dijsselbloem. Veel gesputter, veel gemaar en toneelstukjes met als resultaat niets om echt enthousiast over te worden. Een veel gehoord argument van de meeste Kamerleden tegen de overheveling van geldcreatie was het risico. Ook Dijsselbloem vindt het risicodeel van het plan van Ons Geld onvoldoende uitgedacht.
Op deze manier werd in Nederland het naar voren brengen van de geldcreatie door banken door de Tweede Kamer om zeep geholpen. We kijken met veel interesse naar Zwitserland hoe het referendum en de gevolgen daarvan zullen aflopen.
Rob Vellekoop, 30 maart 2018
