Op zondag 17 juni organiseren liefhebbers van een verboden plant een bevrijdingsfestival in het Flevopark van Amsterdam. En dat is pure ernst. De overheid verbiedt al sinds begin 1900 een alledaagse plant met zowel praktische toepassingen, recreatieve als gunstige gezondheidseffecten. Dat laatste zegt de Amerikaanse overheid, dezelfde die ook ooit het initiatief nam om deze plant te verbannen.
Deze plant is al meer dan 100 jaar streng verboden, daarom wordt op telers streng jacht gemaakt. Kosten noch moeite worden gespaard om de plantentelers en handelaren genadeloos aan te pakken, in naam van een wet die al lang achterhaald is. De massa media maken graag melding van politie-invallen waarbij ‘hennepkwekerijen worden opgerold’ en ‘verdachten opgepakt’. Let wel dat deze mensen niet als criminelen bestempeld zouden worden als deze domme wet er niet zou zijn. Dan zouden deze kwekerijen net zulke genoteerde beursfondsen als Heineken, Unilever of Shell zijn.
Ook mensen die in hun tuintjes een aantal plantjes durven op te kweken, lopen het risico ‘de wet te overtreden’. En de binnenkwekers zijn natuurlijk helemaal vogelvrij, want dat is natuurlijk zo verschrikkelijk fout wat zij doen.
Als je dit verhaal vertelt aan een kind van tien zal hij of zij vragen waarom er zo ‘raar’ gedaan wordt over een plant. Ook zal hij je vragen waarom we daar dan naar luisteren als dit zo’n domme maatregel is.
Raar
Duizenden jaren is de plant algemeen gebruikt en gerespecteerd in tal van hoogstaande beschavingen, ook als medicijn, totdat een aantal overheden begin 1900 er voordeel in zien de plant te verbieden. Zij doen dit onder het mom dat de plant een bedreiging is voor de geestelijke gezondheid. De chemische industrie en papierindustrie in opkomst weten het Amerikaanse congres te bespelen en binnen korte tijd is de Opiumwet een feit en wordt hennep verboden.
De overheid vindt de plant zo gevaarlijk dat ‘het binnen of buiten het grondgebied van Nederland brengen; te telen te bereiden, te bewerken, te verwerken, te verkopen, af te leveren, te verstrekken of te vervoeren; aanwezig te hebben; te vervaardigen’, streng wordt gestraft.
Zelfs ‘Elke openbaarmaking, welke er kennelijk op is gericht de verkoop, aflevering of verstrekking van een middel als bedoeld in artikel 2 of artikel 3 te bevorderen, is verboden’.
Maar in Nederland hebben we een achterdeurtje. Het gebruik van de plant wordt tot op zekere hoogte en afhankelijk van het weer en de bui van de uitvoerende macht oogluikend toegestaan. Dit gedogen kan echter van het ene op het andere moment vervallen, waardoor de verboden-plant-telers opgepakt en beboet kunnen worden. In normaal Nederlands heet iets dergelijks ‘machtmisbruik’, maar deze term is ook al meer dan 100 jaar in onbruik geraakt. Het gebruik overigens niet. Vandaar dat regelmatig de meest afschuwelijke verhalen naar buiten komen van geruimde tuinen, waar de politie de verboden planten toch in beslag neemt, met strafrechtelijke gevolgen voor de eigenaren van de plant.
Dom
Ons kind vraagt ons waarom we toch luisteren naar zoiets als een domme maatregel. Deze vraag is net zo interessant als de reden van het verbod. Begin 1900 beslist een meerderheid in het Nederlandse parlement om de Opiumwet in te voeren, die vanaf 1928 geldt voor marihuana (Let op: alleen voor Nederland, niet voor Nederlands-Indië).
Hennep is eeuwenlang gebruikt in de scheepsbouw, boekdruk, als kleding en medicatie vanwege zijn ontgiftende en helende werking. In 1400 droeg het gebruik van hennep bij aan de snelle groei van het boekdrukken. Het eerste boek, de Gutenberg Bijbel werd gedrukt op hennep papier. In 1600 waren de VOC schepen uitgerust met zeilen en touw van hennep, een beetje schip had circa 15 mijl aan touw en vele vierkante meters aan canvas (geweven hennep).
Aan het einde van de 19e eeuw verkochten Nederlandse drogisten extracten van cannabis. Het medicijn was bekend onder de naam Extractum Cannabis Indicae. Het werd gebruikt voor toevallen, astma, krampen, slaapstoornissen en migraine.
Als je kijkt naar de toepassingen van hennep zoals die waarvoor nu meestal plastic (en wat plastic doet met ons milieu) wordt gebruikt, of de gezondheidseffecten dan kan je alleen maar concluderen dat destijds uit pure domheid die wet er is gekomen (of druk vanuit de VS). Waarom zouden we daarop niet kunnen terugkomen?
Festival
Het festival wordt gehouden op zondag 17 juni in Amsterdam.
Rob Vellekoop, 13 april 2018
