Michael Moore bezoekt Europa en ontdekt zaken waarop bepaalde Europese landen met recht trots kunnen zijn, niet zozeer op economisch vlak maar juist op het gebied van medemenselijkheid en geluk. Het is verbazingwekkend hoeveel positieve zaken zich afspelen net over onze grens. DLM volgt Moore op zijn tocht.
In Italië spreekt de Amerikaan Michael Moore met hen over vakantie. Tot zijn verbazing hebben Italianen niet alleen zo’n zeven weken vakantie, maar wordt dit ook nog doorbetaald door hun werkgevers. Zelfs krijgen zij betaald voor een in zijn ogen ‘denkbeeldige’ dertiende maand. Dan wordt het de Amerikaan even te veel. Hij snapt niet dat werkgevers dit willen betalen. Zelfs vraagt hij zich af hoe deze bedrijven zich dit kunnen permitteren.
Bijvoorbeeld het kledingbedrijf Lardini, waarvan de eigenaren het heel normaal vinden hun werknemers vakantiegeld te betalen. Zij zien dit als recht van de werknemers en vinden dit ook in het belang van de werkgevers als de medewerkers uitgerust op het werk verschijnen. Moore:”Italianen leven 4 jaar langer dan de gemiddelde Amerikaan.”
Michael Moore legt uit dat sociale zekerheid in de VS een vies woord is. In Amerika krijg je geen doorbetaalde vakantie. Misschien als je een goede vakbond hebt, ten hoogste twee weken per jaar. Hij kent niemand met vier weken doorbetaalde vakantie. Desondanks behoort Italië tot de meest productieve landen ter wereld.
Heel toepasselijk onderzoekt Michael verder op zijn reis de keuken in Frankrijk. Hij bezoekt een van de fijnste keukens en komt tot zijn verbazing in een schoolkantine van een openbare basisschool. Eens per maand vergadert de schoolkok met het schoolbestuur en een diëtist om het dagelijkse menu te bespreken. Kinderen moeten uitgebalanceerd en verantwoord leren eten, zegt de loco-burgemeester.
Eten is niet het proppen van voedsel, maar zestig minuten waarin je leert beschaafd voeding tot je te nemen en van gezond voedsel te genieten.
Moore kan op het schoolterrein geen frisdrankautomaat vinden. Hij toont de verbouwereerde kok wat Amerikaanse kinderen op school te eten krijgen. De kok haalt hiervoor zijn neus op en zegt dat dit geen voeding is.
De Amerikaanse presentator kan niet begrijpen waarvan de Fransen deze vorstelijke schoollunches naast gratis gezondheidszorg en bijna gratis kinderopvang kunnen betalen. Hij laat zien dat Amerikanen eigenlijk veel meer betalen voor alle voorzieningen dan de Fransen, alleen noemen zij dit geen belasting (denk aan 60% van de belastingen die Amerikanen besteden aan oorlog).
De ontdekkingsreis van Moore brengt ons vervolgens in Finland. Het land met de best opgeleide studenten ter wereld, terwijl zijn VS op de 29e plaats staat van deze ranglijst. Tot zijn verbazing krijgen de Finse kinderen weinig tot geen huiswerk. Finnen vinden namelijk dat kinderen meer tijd moeten hebben om kind te kunnen zijn. Huiswerk vinden zij achterhaald. De kinderen gaan ongeveer 20 uur per week naar school.
Deze leerlingen hebben de kortste schooldagen en ook de kortste schooljaren van de westerse wereld. Ze presteren beter door minder naar school te gaan. Moore vertelt dat Amerikaanse kinderen een derde van hun tijd kwijt zijn ter voorbereiding van de standaardtoetsen. Hierdoor verdwijnen de vakken waarop niet getoetst wordt, zoals muziek, kunst, poëzie en geschiedenis. De Amerikaan geeft aan dat Amerikanen deze vakken tijdsverspilling vinden, wat hen niet helpt bij het vinden van een baan.
De Finnen zijn het hiermee duidelijk oneens. Zij houden geen standaardtoetsen en laten hun kinderen bakken, zingen, lange boswandelingen en kunst maken. Dat stimuleert hun hersenen. Maar vraagt Moore, hoe selecteren jullie dan. Dat is geen probleem voor de Finnen, alle scholen zijn namelijk identiek, dus even goed. Privé scholen bestaan niet. In de VS is onderwijs business waarmee veel geld verdiend wordt.
De Scandinaviërs leren de kinderen zelfstandig te denken en kritisch te laten zijn op de stof.”We proberen ze te leren om een gelukkig mens te worden.”
Vervolgens laat Moore Duitsland zien, met de macht van hun werknemers, Slovenië met het gratis onderwijs, en de Portugezen die drugsgebruik al vijftien jaar niet meer zien als misdrijf, zoals in de VS.
Ook Noorwegen is een mooi verhaal. Hun gevangenissysteem is gebaseerd op rehabilitatie in plaats van op wraakneming. De Noren ontnemen hun gevangenen hun vrijheid, dat is feitelijk de enige straf die ze krijgen. Ze missen hun familie, hun vrienden. Met dit beleid hopen ze hen terug te kunnen brengen in de maatschappij.
Een bewaker zegt:”We moeten meer liefde en affectie tonen, op een andere manier voor elkaar zorgen.”
In de VS gaat bijna 80 procent van de gevangenen opnieuw in de fout. In Noorwegen komt dit percentage niet hoger dan 20 procent. Zowel in Noorwegen als in Portugal behouden gevangenen hun stemrecht. Tot verbazing van Moore dragen de gevangenbewaarders geen wapens. Zij zijn er voor de gevangenen.
Na de massamoord van Anders Breivik verliezen burgers niet een deel van hun rechten zoals de Amerikanen na 9/11 en de ‘War on Terror’ in naam van de veiligheid. De Noren besluiten daarentegen na een collectief rouwproces in saamhorigheid hun harten open te stellen en de maatschappij meer democratie en vrijheid van meningsuiting te geven. Noorwegen heeft hierdoor het laagste percentage moorden ter wereld en de maximum straf is nog steeds 21 jaar!
Helaas bezoekt Moore Nederland niet. Het land dat zichzelf zo graag als voortrekker ziet van de rest van de wereld, wordt buiten Nederland als zodanig niet meer beschouwd. Die tijd lijkt voorbij.
Rob Vellekoop, 8 september 2018
Geef als eerste een reactie