Europese Centrale Bank geeft toe dat het niet goed gaat met economie

De Europese Centrale Bank toont haar onmacht door weer met het schuldenopkoopprogramma verder te gaan. Met ingang van 1 november koopt de bank maandelijks voor 20 miljard euro aan obligaties op van de banken. Ook wordt er weer met de rente gerommeld. Dit heeft dankzij de Nederlandse politiek verregaande consequenties voor de pensioenuitkeringen, maar ook betekent het dat er niet voldoende groei is van de Europese economieën. Dat laatste feit verstoppen de aangestuurde media.

Opkoopprogramma

Draghi van de ECB kondigt een aantal maatregelen aan om de trage economie leven in te blazen, een ervan is het opkoopprogramma van obligaties ( het zogenaamde QE of Quantative Easing). Dat deed hij vanaf maart 2015 tot december 2018 ook al. Hetzelfde geldt voor het verlagen van de rente. Dat gebeurde hiervoor eveneens een aantal keer om dezelfde reden. Nu weer met 0,1 procent naar min 0,5%.
Lees zelf hier het persbericht van de Europese bankiersclub er maar eens op na.

Het feit dat hij deze trucs weer uit de kast haalt, zes weken voor zijn aftreden, is geen goed nieuws. De groei blijft achter bij de verwachtingen, ondanks ‘Hosanna’ geroep uit Nederland. De groei van het Bruto Nationaal Product komt op 0,4% voor de EU en dat is veel minder dan de gewenste 2%. Om die reden probeert Mario de inflatie aan te jagen, anders gezegd hij probeert de banken aan te moedigen door het massaal opkopen van hun schuldenpapieren meer uit te lenen zodat er meer wordt geconsumeerd. In de vorige opkoopperiode tot december 2018 kocht de Europese Centrale Bank al voor 2600 miljard van de banken.

Commerciële banken

Commerciële banken moeten verleid worden om meer leningen af te sluiten met bedrijven. Op die manier pompen zij geld in de economie. Aangezien de banken de enige zijn die geld creëren en dus de economie op deze manier kunnen aanjagen. Zij lopen echter nog steeds niet warm voor dit idee, wel verkopen zij hun waardepapieren, maar meer leningen lijken er niet te worden verstrekt.

De actie van de ECB legt de machteloosheid bloot van de Europese Centrale Bank ten opzichte van de commerciële banken. De laatste hebben blijkbaar nog steeds geen trek in het massaal verstrekken van kredieten aan het bedrijfsleven. Waarschijnlijk vinden ze de rente te laag en de verwachtingen te onzeker.

Let op het opkopen door de centrale bank gebeurt niet met Euro’s, maar met schuldbekentenissen die de banken kunnen verzilveren bij de ECB. De media blijven ondertussen maar suggereren dat de ECB geld creëert. Dat doen ze niet, want deze waardepapieren, dus schuldbekentenissen van de ECB aan de banken, zijn uitsluitend verzilverbaar bij de ECB. Er komt pas meer geld in  omloop als de banken geld uitlenen, eerder niet.

Geldschepping voor iedereen

Volgens de Britse Positive Money beweging zou het veel beter voor de economie zijn als de Centrale Bank zelf geld creëert in plaats van te wachten totdat de commerciële banken dit doen door geld uit te lenen. Op deze manier kan 10 miljard aan gecreëerde euro’s zorgen voor 28 miljard meer gespendeerd geld en het Bruto Binnenlands Product stimuleren met 1,5%.

De Centrale Bank zou dit geld kunnen scheppen voor de overheid, die het dan in de economie pompt door te investeren in bijvoorbeeld wegen, sociale woningbouw of windmolens. De bedrijven die dit bouwen nemen weer mensen in dienst die hiervoor een inkomen krijgen. De bedrijven en de werknemers betalen op hun beurt belasting over hun inkomsten, waardoor van de 10 miljard ongeveer de helft weer terugvloeit naar de schatkist in de vorm van belastingen. Vervolgens geven deze werknemers hun geld weer uit in de economie. Op deze manier krijg je een geldcirculatie waarbij 10 miljard, een circulatie oplevert van 28 miljard. (Meer over geldschepping)

Europese Centrale Bank

De Europese Centrale Bank gevestigd in Frankfurt bepaalt in de eurolanden het monetaire beleid, bijvoorbeeld door de hoogte van de rente en de hoeveelheid euro’s die in omloop gebracht worden vast te stellen. Deze Bank is weliswaar eigendom van de deelnemende landen, maar deze hebben geen enkele zeggenschap over het beleid van deze bank. En er is geen enkele instantie die de ECB controleert.
Directeur van De Nederlandsche Bank Knot is niet voor niets gefrustreerd over het opnieuw starten van het QE programma, samen met een aantal andere landen waaronder Duitsland is hij fel tegenstander. Hij vertegenwoordigt een minderheid binnen het bestuur van de ECB en heeft daarom het nakijken.

Rob Vellekoop, 14 september 2019