Demo voor basisinkomen 26 oktober

De Vereniging Basisinkomen organiseert een demonstratie voor het Basisinkomen op de Dam in Amsterdam,
zaterdag 26 oktober 2019 vanaf 13:00 uur.

Sprekers:

Terugblik

Tijdens een inventarisatie op het drukbezochte congres over het basisinkomen in Maastricht op 30 januari 2016 blijkt dat 20 Nederlandse gemeenten een basisinkomen willen. Het basisinkomen was toen erg populair. Allerlei besturen willen er dan ook mee experimenteren.

De Vereniging basisinkomen viert dat weekend in 2016 zijn 25 jarige verjaardag met een driedaags congres. Volgens een van de sprekers Sjir Hoeijmakers is in ons land al twee jaar lang iets moois gaande. Het begin met een test met het basisinkomen in Groningen en daarna volgden 19 andere gemeenten die willen gaan experimenteren. Daar blijft het niet bij want er zijn nog meer geïnteresseerde gemeenten.

De gemeenten hebben echter toestemming nodig van Klijnsma. Op 16 februari heeft Klijnsma naar verwachting haar laatste onderhandeling met de eerste vier gemeenten Utrecht, Groningen, Wageningen en Tilburg. Zij sluiten dan de serie gesprekken af met de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die naar verwachting haar akkoord geeft. Het schijnt dat de PvdA-staatssecretaris helemaal geen zin heeft in deze experimenten.

De volgende eisen worden in ieder geval aan de experimenten gesteld: ze moeten vallen binnen de alom gehate Participatiewet, dat betekent dat uitsluitend uitkeringsgerechtigden voor het experiment in aanmerking kunnen komen, het mag voor een beperkte groep mensen gaan van zo’n 50 tot 150 mensen per gemeente, omdat het een test betreft moet iedere gemeente een zogenaamde controlegroep hebben en het basisinkomen geldt niet per individu maar per huishouden.

Tijdens het congres waarschuwen verschillende sprekers voor deze experimenten met het basisinkomen. Guy Standing, de stichter van het Basic Income Earth Network (BIEN), vindt dat elk experiment moet uitgaan van het principe dat het basisinkomen bedoeld is als middel om ieder individu een waardig leven binnen de samenleving te bieden.

Het is een soort sociaal dividend als resultaat van de inspanningen van onze voorouders. Voor Guy geldt er slechts een voorwaarde voor een basisinkomen en dat is dat de burger deelneemt aan het politieke systeem. De burger moet zijn verantwoordelijkheid nemen. In Engeland regeert een neo-conservatieve regering gebaseerd op slechts 24% van de uitgebrachte stemmen.

Guy Standing is positief over experimenten omdat deze laten zien hoe het werkt. Daarin verschilt hij van mening met een andere voorvechter Philippe Van Parijs, mede-oprichter van BIEN. Van Parijs waarschuwt tijdens zijn voordracht dat de experimenten niet de werking van het basisinkomen kunnen laten zien omdat ze altijd beperkt zijn in omvang en tijd. Hierdoor wordt niet duidelijk wat het effect bijvoorbeeld is op de arbeidsmarkt.

Ondertussen blijft het basisinkomen een populair gegeven dat bij een steeds groter publiek bekend wordt. Op het ogenblik zijn besprekingen gaande tussen meer dan 20 kleine politieke partijen die allemaal een basisinkomen willen invoeren, verenigd onder de naam ARA. Alle grote politieke partijen zijn er eveneens druk mee bezig, behalve VVD en PvdA die hun bedenkingen hebben.

Enige voorzichtigheid over deze ontwikkelingen blijft natuurlijk op zijn plaats als je bedenkt waar de gemeenten mee worstelen en of hun intenties wel zuiver zijn. Gaat het om de invoering van een basisinkomen of is het een manier om de keiharde gevolgen van de Participatiewet te verzachten bij de uitvoering er van door de gemeenten? Vorig jaar schreef ik hier al iets over.

Het basisinkomen kent als ideaal een lange geschiedenis. De Vereniging Basisinkomen maakt zich hier al 25 jaar hard voor. Er zijn eerder al oplevingen in populariteit geweest, die liepen echter met een sisser af. Steeds op het hoogtepunt kreeg het geen vaste grond in de politiek. Met de aankomende verkiezingen van 2017 maakt het weer een kans.

Om met de woorden van Guy Standing af te sluiten:

“Wij staan voor iets (het basisinkomen) dat een goede maatschappij biedt. Het basisinkomen is een recht voor iedereen, niemand uitgesloten, dat vrijheid geeft.”

Rob Vellekoop, 30 januari 2016 en 18 oktober 2019