Met zoveel gezamenlijke promotie activiteiten en de sluiting van geldautomaten van banken wat cash geld minder aantrekkelijk maakt, zou je verwachten dat mensen ook minder contant geld gebruiken. De ontwikkelingen zijn echter heel verrassend volgens het World Payments Report 2019.
Deze week laat ABN-AMRO vriend en vijand schrikken met de aankondiging dat zij 470 geldautomaten sluiten vanwege plofkraken. Zij geven aan dat dit tijdelijk is, maar weten niet hoe lang en hoeveel automaten opnieuw in gebruik genomen zullen worden. Welk voordeel heeft een bank aan het verminderen van de hoeveelheid contant geld?
Stallen van contant geld
Banken kunnen ervoor kiezen hun contante geld in eigen kluizen te stallen of bij De Nederlandsche Bank. Dat laatste kost 0,5% rente, dat is ruim ruim een half miljard euro per jaar. (Meer info) Een vermindering van het contante geld levert hen dus keihard minder kosten, dus meer winst op.
Cash geld transacties
Toch blijkt het enthousiasme bij de bevolking om over te schakelen van cash geld op digitaal geld niet zo groot.
Volgens het World Payments Report 2019 is wereldwijd sprake van een groei van contant geld circulatie van 4 tot 7% de afgelopen 5 jaar. Naar schatting groeide de niet-cash transacties met 12% van 2016-2017. Cash in circulatie groeit dus eveneens en haalt digitale betalingen in een derde van de landen in.
Cash
Naast de gebruikelijke voor- en nadelen van contant geld is er meer aan de hand. Op de achtergrond spelen zaken mee die tot nu toe niet in de discussie naar voren zijn gekomen.
Wat kunnen de gevolgen zijn van een cashloze maatschappij? Het einde van cash geld geeft regeringen de macht om mensen aan te moedigen hun geld uit te geven wanneer de economie vast zit of om minder te spenderen bij oververhitting. Regeringen hebben immers volledig inzicht in de digitale rekeningen van de burgers!
Grote banken in zowel Engeland als de VS behandelen grote cash opnames al als een verdachte activiteit. Het Amerikaanse departement van Justitie heeft bankemployees opdracht gegeven om te overwegen de politie te bellen bij opname door klanten van $5,000 dollar of meer.
Frankrijk beperkt Franse burgers om cash betalingen van meer dan 1000 euro te doen. Zweden is al bijna volledig cashloos en Denemarken is hard op weg.
Naast het volledige inzicht dat landen hebben in de financiële stand van zaken van hun onderdanen biedt een cashloze maatschappij voor banken ook grote voordelen. Zij worden daardoor minder kwetsbaar voor bank runs! Dat werkt als volgt.
Banken
De situatie die het bestaan van de bank in gevaar kan brengen is de bankrun. Dat betekent dat mensen massaal hun tegoed cash bij hun bank opnemen. Als te veel mensen dit massaal doen is er niet genoeg contant geld om iedereen uit te kunnen betalen. Dit komt doordat 95% van al het geld dat in omloop is giraal geld is (dat op bankrekeningen staat) en slechts de overige 5% is aanwezig in de vorm van munten en bankbiljetten. Wanneer banken hun klanten dus niet meer hun geld kunnen teruggeven gaan zij failliet.
Het afschaffen van contant geld heeft nog een voordeel voor de banken. Zij kunnen ongehinderd rekeninghouders rente gaan laten betalen over hun eigen geld dat immers op de rekening staat, ook al is dit digitaal. De machtspositie van banken is enorm. Iedereen is verplicht zijn geld bij een bank onder te brengen en voor iedere transactie moet de rekeninghouder bankprovisie betalen. Daarnaast beheersen zij volledig het financiële systeem omdat geen overheid geld kan lenen zonder bij de banken aan te kloppen. (geldschepping) Geldschepping is een exclusief recht van commerciële banken.
Met andere woorden de macht van de banken is zo groot dat zij bepalen of en wanneer er straks geen contant geld meer zal zijn. Zij pushen op de achtergrond regeringen om het contante geld af te schaffen.
Niet iedereen wacht dit gelaten af. De Zwitserse pensioenfondsen hebben enkele jaren geleden in stilte hun geld van de bank opgenomen en cash in kluizen opgeslagen om de financiële macht van banken te beperken!
Cash of digitaal betalen
Volgens de site van de Rijksoverheid mag een winkelier contant geld (biljetten en munten) of betalen met een pinpas of creditcard weigeren. Soms kan je alleen met een pinpas betalen. Zo kiezen sommige gemeenten er voor om parkeerautomaten neer te zetten die alleen een pinpas accepteren of kan je alleen met pinpas een aanvraag betalen voor een paspoort.
Soms brengt contant geld extra kosten met zich mee. Zo kan je werkgever bepalen dat je in de kantine alleen met een pinpas kunt betalen. En bij contant geld betaling extra kosten rekenen. Dit moet dan wel van tevoren worden aangegeven.
De enige rol die de overheid heeft, ligt bij de wetgeving en het houden van toezicht op het betalingsverkeer.
Rob Vellekoop, maart 2018 en 3 december 2019
Geef als eerste een reactie