Geïnspireerd door de al maar technischer wordende samenleving, met steeds minder handwerk en meer gefabriceerd voedsel besluit ik op zekere dag dat ik voortaan mijn eigen brood wil bakken en eten. Ik ga in de leer bij een gezondetenwinkel waar ik een jaar lang meekneed aan het brood dat eens per week voor de klanten wordt gebakken.

Het is een verademing om terug te keren naar het handwerk en het weten wat er precies in je eten terecht komt. Hier geen geheime toevoegingen of smaaktrucjes. Nee, een echt handgekneed en oven bereid brood zoals het al eeuwen de mens heeft gevoed.

Mijn doel is meel in voorraad te nemen en steeds voldoende broden voor een week te bakken.

Ik begin met zuurdesem. Helaas is dat voor mij moeilijker dan ik gedacht had. Het lukte me in het jaar dat ik brooddeeg kneedde niet een keer om het tot een eigen desem te brengen.

Na dat jaar vertrek ik naar Frankrijk en wonder boven wonder, daar lukt het me vrijwel direct met tarwe een eigen moederdesem te maken. Het duurt een weekje voordat je je eigen levende desem hebt. Want dat is het leuke eraan, je werkt met levend zuurdesem. Je kan op een gegeven moment ruiken wanneer het goed is of wanneer het verzuurd is. Bijvoorbeeld nadat je vergeten bent het moederdesem op tijd te ‘voeden’. Desem maak je met meel, je laat het in een potje op een plaats met constante temperatuur tot leven komen. En daarna gebruik je het om je broden te laten rijzen.

Zeker nu de meelprijzen door de crisis in Oekraïne de pan uit rijzen door de tekorten wordt het steeds interessanter je eigen brood te bakken.

Na een aantal maanden tarwebroden te hebben gebakken ben ik nu overgestapt op roggebroden. Ik maak deze met roggedesem, dat net even anders ruikt en groeit, maar met heerlijke broden als resultaat. Rogge is minder populair dan tarwe, dus ik hoop daarmee een stukje van de komende tarwecrisis voor te zijn.

Dat zijn echter niet de enige redenen voor mijn enthousiasme voor het broodbakken. Ik geniet iedere keer weer als de broden dampend de oven uitkomen en ik controleer of ze goed doorbakken zijn. Als een kind zo blij ben ik, als het gelukt is.

Dit bakken, samen met het werken in mijn moestuin en het maken van mijn eigen rijsthaverpap, straks het conserveren van mijn groente en fruit brengen me dichter bij de natuur. Door de mechanisatie van het hele voedselproces is er kilometers afstand gekomen tussen mij en de natuur. Door met mijn handen het deeg te kneden, het inzaaien in mijn grond, het plukken van de bessen en het aanplanten van nog meer bessenstruiken leidt me terug naar de bron van het leven.

Dat leven is de natuur en alles wat het ons te bieden heeft. Dan heb ik het nog niet gehad over de planten die soms spontaan in je tuin opkomen omdat jij ze nodig hebt. De geneeskrachtige planten die je kunnen helpen weer beter te worden.

Ik kijk iedere dag met verwondering naar de natuur die om me heen met mij samenwerkt en voor mijn eten en drinken zorgt. Dan voel ik de afstand die er ooit was en ben ik gelukkig dat ik als mens er onderdeel van uitmaak, omdat we elkaar nodig hebben. Iedere keer leert de natuur me op haar te vertrouwen en het wonderbaarlijke ervan inzien.

Daarom bak ik graag mijn eigen brood.

Broodboeken

Ik heb drie boeken over het bakken van brood verzameld, waarmee je een heel eind komt.

Broodbijbel

Aan de hand van heldere instructies en duidelijke stap-voor-stapfoto’s neemt Meester Boulanger en gepassioneerd broodbakker Hiljo Hillebrand je mee in de wereld van het brood. Alle belangrijke basistechnieken komen aan bod met daarnaast handige tips, praktische aanwijzingen en originele variaties. Bijna 500 pagina’s over brood mag je met recht een broodbijbel noemen.

• Meer dan 180 broodrecepten
• heldere instructies
• stap-voor-stapfoto’s
• uitleg van bakbenodigdheden

Ik gebruik dit boek om ook eens wat anders te bakken dan een echt tarwe of roggebrood. Er staan recepten in van broden uit allerlei landen.

Verkrijgbaar via de sponsor van DLM Plus, Academy of Happiness.

Zuurdesembrood

Zuurdesembrood is gezond, smakelijk en licht verteerbaar. Het heeft vaak een voller aroma dan ‘normale’ broden, blijft langer vers en is heel divers in zijn toepassingen. Brood bakken met zuurdesem is net zo eenvoudig als het bakken van een ‘normaal’ brood en toch lijkt het voor de meeste mensen een groot mysterie te zijn. Het idee achter desem sprak mij meteen aan. Je maakt gebruik van de eigenschappen van het graan zelf om het te laten rijzen.

Zuurdesembrood is een nuttig en praktisch bakboek voor iedereen die zelf de kunst van het bakken met zuurdesem onder de knie wil krijgen. Het boek leert je hoe je een goed zuurdesemdeeg moet maken en hoe je het kunt ‘voeden’, geeft je advies over het bakken en tips voor de lekkerste broden, broodjes, pizza’s, stokbroden en crackers.

Zowel tarwe- als roggedesem komen aan de orde.

Verkrijgbaar via de sponsor van DLM Plus, Academy of Happiness.

Brood uit eigen oven

De filosofie van Levine is dat de receptuur en werkwijze duidelijk moeten zijn. En dat is hij ook. Uitgebreid beschrijft de bakker hoe je te werk moet gaan. Zeker als je met bakken begint heb je hier een enorme steun aan. Het zijn immers de details die er toe doen.

Dus geen gedoe met kopjes, thee- en eetlepels, maar ingrediënten die in grammen worden aangegeven, zodat je ook makkelijk meer of minder kunt maken, recepten kunt uitrekenen en controleren en je eigen recepten kunt maken.

In dit boek wordt uitsluitend met ingrediënten gewerkt, die overal in Nederland verkrijgbaar zijn. Het bevat 50 recepten voor allerlei soorten brood: bruin, wit, spelt, hartig en zoet en ook kleine broodjes, stokbrood, feestbrood en gevlochten brood.

Ik heb vooral voor het handwerk erg veel baat bij dit boek gehad. Voordat ik zelf begon te bakken had ik natuurlijk al een jaar lang gekneed, maar in dit boek wordt dit handwerk tot in detail beschreven en dat is wel zo prettig. Het kneden van brood is en blijft handwerk met bepaalde kneepjes die je kunnen helpen.

Verkrijgbaar via de sponsor van DLM Plus, Academy of Happiness.

 

Rob Vellekoop, 13 maart 2022