Een bijdrage van Fred Teunissen*

Fred doet maandelijks verslag van de ontwikkelingen rond zijn initiatief van de levensboerderij in Wilp. Allerlei denkers suggereren een wereld met duizenden vrije gemeenschappen waarin de mensen gelijke rechten hebben. Dit artikel zet een van dergelijke initiatieven, de levensboerderij, ze in het voetlicht.

Verkoop

Meer dan 150 balen hooi zijn inmiddels uit elkaar geplozen en op het weiland gedrapeerd in een laag van zo’n 20 tot 25 centimeter. De eerste aardappelen zijn gepoot en sla en zomerkolen aangeplant. Alles verloopt naar wens, op één essentieel punt na, want de boerderij gaat mogelijk in de verkoop en dat maakt het onzeker of we volgend jaar wel verder kunnen op dit veld.

Het nieuws over de mogelijke verkoop kwam medio maart. Op dat moment was er nog niks gepoot, aangeplant of gezaaid. Wel lag bijna al het gedoneerde hooi inmiddels op het veld. Gaan we verder of niet, was de vraag.

Met ons kernteam waren we er snel uit: doorgaan. Al was het alleen maar om de ervaring die we zo opdoen. Die zal ook elders zeker van pas komen. Bovendien: je weet maar nooit hoe het loopt. Misschien komt er dadelijk een nieuwe eigenaar die ons project (net zoals de huidige) een warm hart toedraagt.De komende maanden gaan we de mogelijkheden aftasten. En als we volgend seizoen niet kunnen blijven, dan is er geen man overboord. Dan gaan we op zoek naar een nieuw terrein en verhuizen we.

Niet frezen, graswassen!

Ten tijde van de vorige update, begin maart, waren twee deelvelden ‘gedaan’. Dat wil zeggen met een stevig hooidek bedekt. Veld 1, bestemd voor de pompoenen. Veld 2 voor aardappels. Daartussen ligt een strook waarvan we dachten dat we er niet aan zouden ontkomen die te frezen.

Samen met Jaap liep ik begin maart het veld op om te zien hoe we dat frezen zouden kunnen aanpakken. Jaap is 84 (!) en vervoerde voor ons de hooibalen met zijn aanhangwagen. En dat niet alleen, Jaap is tuinder geweest en weet het nodige van frezen.

In de bewuste strook weiland is de bovenlaag van de aarde keihard. Dat komt omdat er jarenlang paarden op gelopen hebben. Uit grondmonsters wist ik dat maar enkele centimeters dik is en de aarde daaronder opvallend los en humusrijk. De grote vraag was of de frees wel door die harde plaat kon breken. Antwoord van Jaap: nee. De grond zou toch een soort voorbewerking moeten krijgen, zodat de frees er alsnog greep op kon krijgen.

Met de spitvork keken we hoe we dat zouden kunnen aanpakken en al doende werd duidelijk dat juist die spitvork de plaat goed kon doorbreken en dat je daarna de graspollen er vrij makkelijk uit kon trekken. Veel handwerk, dat was duidelijk, maar wat een mooie grond krijg je zo!

Het alternatief was ploegen. Alles ondersteboven gooien. En met een trekker het terrein op, wat voor de aarde ook niet erg geweldig is.
Kortom, we besloten uiteindelijk om toch maar niet te frezen en deze strook – die voor bedden bedoeld is – met de hand te ontginnen. Deze activiteit zijn we ‘graswassen’ gaan noemen. Je trekt twee pollen los en wrijft ze tegen elkaar aan, waardoor de aarde op de bodem terugvalt. Het gras gaat in de kruiwagen en wordt afgevoerd naar een composthoop.

Van 5 naar 12

We zijn gestart met vijf kernteamleden. In de loop van februari en maart sloten zich zeven nieuwe mensen bij ons aan. Daaronder twee moeders met kinderen. Een van hen werkte geregeld met het kindje in de draagzak op de borst. En – af en toe – kroop het jochie los rond rond  in het hooi. Er is ook al meegewerkt door een vier- en een zesjarige.
Het enthousiasme onder de deelnemers is groot. Op het veld gebeurt er iets moois met je. Er vinden hele gesprekken plaats terwijl er aan weerbarstige balen wordt geschud en gesjord. Je leert elkaar goed kennen in maar weinig tijd.

En van 1500 naar 860

Al met al zijn er nu zes deelvelden en vier bedden gereed. Samen 860 vierkante meter. Aanvankelijk was ons idee dat we zo’n 1500 vierkante meter zouden ‘beleggen’, maar door de onzekerheid over volgend jaar leek dat niet verstandig.

We laten het dit jaar bij het gedeelte dat we nu hebben gedaan. Behalve dan dat er misschien nog een klein extra veld bijkomt. Het, zevende. En net als veld 1 wordt dat een pompoenveld, maar dit dan in het meest zoriijke gedeelte van het weiland. En er komen zeker nog vier bedden van 13,5 vierkante meter bij. Wat er overblijft aan grasoppervlak gaan we maaien en hooien en later dit seizoen tussen de groenten aanbrengen als extra mulch-bemesting.

Wie delen in de oogst?

De deelnemers aan het project komen helpen als ze zin hebben. Er is niks verplicht. Sommigen hebben er al heel wat uren in zitten, anderen minder. Logisch dat de vraag opkwam wie straks gaan delen in de oogst van goed bevaarbare wintergroenten.

Dit is het voorlopige idee:
1) Iedereen die een aantal keren flink heeft meegewerkt
2) de donateurs van hooibalen (een stuk of zes mensen)
3) donateur-leden die niet op het land werken, maar ons steunen met een jaarcontributie.We denken aan een bedrag van 100 euro.
Uit deze inkomsten kunnen we de huur van het terrein en andere uitgaven bekostigen.
In het kernteam nemen we hier binnenkort een definitieve beslissing over.

Bedden en zomergroenten

Ons hoofddoel is zorgen voor een flinke wintervoorraad voor de leden en donateurs. Maar het is nu lente en straks zomer. Wat doen we met zomergroenten, zoals sla, radijs of broccoli?
Al doende kwam het idee op dat we daar de bedden (9 x1,5 meter) voor gebruiken. Iemand die graag iets wil kan een bed of een deel ervan ‘adopteren’ en daarvoor zorgen (of zorgen dat ervoor gezorgd wordt). De oogst van deze bedden delen we onder elkaar.
Inmiddels is er in de eerste twee bedden sla, broccoli, bloemkool en spitskool aangeplant. Alles biodynamisch pootgoed. Cadeau gekregen van kwekerij Urtica de Vijfsprong in Vorden.

Dit verslag verscheen ook op Transitieweb.

Terug naar de basis

Dit is deel 8 van de serie Terug naar de basis (van de kleine gemeenschap), zie ook de andere delen.

Deel 1 Rivendell

Deel 2 Anastasia

Deel 3 Zonneleen

Deel 4 Levensboerderij

Deel 5 Zelfvoorzienend in Frankrijk

Deel 6 Cheran

Deel 7 Ervaringen met zelfvoorziening en zelfbestuur in een Franse vallei (7)