In de luwte van de vakantiemaand juli drukt NL nog even de ratificatie van het vrijhandelsverdrag CETA erdoor. Daarmee heeft het parlement opnieuw een stuk autonomie overgedragen aan multinationals en de elite. Dit lichten we toe aan de hand van de gebeurtenissen. Met dank aan de regering en de PvdA.

CETA

Onder de naam CETA gaat een vrijhandelsverdrag schuil tussen de EU en Canada. Zoals de naam al zegt, het dient ervoor tariefmuren af te breken tussen de EU en Canada en de handel te vergemakkelijken. In eerste instantie verhoogt het dus de winst van de bedrijven die minder importheffingen moeten betalen en zich aan minder strakke regels hoeven te houden. Ze zullen de regels van Canada of van de EU hanteren.

Nog even in het kort waarom CETA volgens de tegenstanders niet deugt:
– Via speciale arbitragehoven kunnen multinationals miljardenboetes eisen van overheden als die beleid in het publieke belang wijzigen.
– Regelgeving tussen Canada en de EU wordt gelijkgeschakeld. We geven daarmee onze soevereiniteit weg over onze standaarden op het vlak van o.a. arbeid, milieu, dierenwelzijn en consumentenbescherming.
– Tachtig procent van de Amerikaanse bedrijven die in Europa actief zijn, hebben een Canadese vestiging. Dankzij CETA kunnen zij alsnog miljardenclaims tegen Europese overheden indienen.

Onthullingen van Wikileaks laten zien dat de overheersing door multinationals van nationale regeringen onrustbarend groeit via de invoering van drie zogenaamde vrijhandelsverdragen namelijk TPP, TTIP en TISA. De onderhandelingen hiervan vonden plaats in het grootste geheim tussen gedelegeerden van landen en multinationale ondernemingen, de gevolgen waren echter al eerder merkbaar onder andere door een aantal rechtszaken die multinationals tegen nationale regeringen hebben gevoerd. (zie verder enkele voorbeelden hiervan)

Stappen goedkeuring

De goedkeuring van het handelsverdrag CETA heeft een aantal stappen doorlopen via de Europese Commissie tot aan de nationale parlementen. Duitsland heeft het CETA-verdrag al geratificeerd, ondanks het felle verzet dat destijds door een deel van de Duitse bevolking is gevoerd. (https://delangemars.nl/2016/09/18/duitsland-protesteert-massaal-tegen-ceta-en-ttip/)

WOW! Was für ein großer ERFOLG! 320.000 protestieren gegen #CETA und #TTIP! #StopCetaTTIP pic.twitter.com/DCkomoOwWv

— campact (@campact) September 17, 2016

De stappen van het CETA-ratificatieproces
1. De Europese Commissie presenteert het resultaat van de onderhandelingen met de Canadese overheid
2. De Europese Raad (regeringen) keuren het goed. EU en Canada ondertekenen	30 okt. 2016
3. Het Europese Parlement stemt in 3A– Commissie Internationale Handel (INTA) stemt	eind jan. 2017
3B– Andere parlementaire commissies geven hun mening
3C– Het Europese Parlement houdt de definitieve ‘plenaire’ stemming	begin februari 2017
4. Nationale (en regionale) parlementen stemmen	vanaf feb. 2017

Tweede Kamer

Het handelsverdrag werd in 2017 tijdens Rutte II al ‘uitonderhandeld’ door toenmalig minister van Buitenlandse Handel Lilianne Ploumen (PvdA). Het zou importtarieven ongedaan maken en handel vergemakkelijken. Toch stemde de PvdA-fractie in de Tweede Kamer in 2020 tégen de ratificatie van het verdrag. Ploumen zat in die fractie.

Dit verdrag tussen de Europese Unie en Canada is al sinds 2017 gedeeltelijk in werking.

Nu twee jaar later moet de Eerste Kamer er nog zijn oordeel over uitspreken.

Eerste Kamer

Het grootste struikelblok voor de PvdA was destijds in de Tweede Kamer het ICS (Investment Court System). Dit is een hof van arbitrage dat onafhankelijk moet beslissen in zaken tussen multinationals en de nationale overheden. De multinationals kunnen hier procederen voor schadevergoedingen van overheden als ze vinden dat ze onterecht benadeeld worden door nationale wetgeving.

De Eerste Kamerfractie van de PvdA bekijkt het nu anders. Koole schrijft in een column in de Volkskrant:”Bovendien is Ceta is een goed verdrag voor werknemersrechten en het klimaat. Voor Ceta gelden de klimaatdoelen van Parijs.” Deze fractie steunt de ratificatie van het vrijhandelsverdrag waardoor  een meerderheid in de Eerste Kamer zal krijgen.

De senatoren van de PvdA vinden de geopolitieke situatie veranderd en kijken daarvoor naar de Russische inval in Oekraïne. Ze willen met CETA de positie van Europa versterken. Daarnaast gelooft hij niet dat het verdrag de democratie kan aantasten, iets waar tegenstanders niet van overtuigd zijn.

Wat betreft het arbitragehof schrijft de PvdA-er:”Die rechters van het ICS zijn echt onafhankelijk en onpartijdig en niet zoals voorheen benoemd door de strijdende partijen zelf. Van groot belang is dat in het ICS hoger beroep mogelijk is, wat eerder niet zo was.” En blijkbaar niet onbelangrijk voor de PvdA, CETA zien zij als een modern verdrag met ‘duurzaamheidshoofdstukken’. Dit allemaal bij elkaar opgeteld zorgt dat zij voor het verdrag zijn.

Autonomie Nederland

Omdat tachtig procent van de grote Amerikaanse multinationals een vestiging heeft in Canada kunnen zij Nederland onder CETA gewoon via de Canada-route aanklagen. De multinational wordt dan machtiger dan de Nederlandse staat op het moment dat hij zijn zin niet krijgt.

We geven een aantal voorbeelden van geschillen tussen landen en multinationals nadat er vrijhandelsverdragen gesloten waren.

Let op: ook postbusfirma’s, waarvan vele voor Nederland vanwege de enorme belastingvoordelen gekozen hebben, kunnen een zaak aanspannen tegen het land waarin zij gevestigd zijn of tegen het land dat het handelsverdrag heeft mede-ondertekend.

Alleen de dreiging van een miljardenclaim door een multinational van een stad of land kan al voldoende zijn voor de nationale staat om eieren voor zijn geld te kiezen en met de eisen van het bedrijf mee te gaan.

Zaken voor arbitragehoven

Twee voorbeelden van geschillen tussen multinationals en overheden die met een arbitragehof werden beslecht.

Canada tegen Lone Pine Resources

Canada (Quebec) tegen het Canadese olie- en gasconcern Lone Pine Resources. Lone Pine eiste in september 2013 de instelling van arbitrage en verlangde een schadeloosstelling van 250 miljoen dollar omdat de Canadese provincie Quebec in 2011 enkele fracking licenties herriep. Lone Pine gebruikte voor zijn claim een registratie van het bedrijf in de Amerikaanse staat Delaware, financieel interessante vestigingsplaats en kon daardoor een beroep doen op het Noordamerikaanse NAFTA-verdrag. Lone Pine’s klacht was dat Quebecs optreden ‘willekeurig, onberekenbaar en illegaal was’.

Argentinië tegen Suez

Een consortium onder leiding van het Franse concern Suez verwierf een concessie voor de watervoorziening in de Argentijnse provincie Santa Fe. Na onenigheid over de hoogte van de kosten voor het waterbeheer, waarbij het consortium het oneens was over de stijging van de opbrengst, beëindigde de provincie de concessie in 2006.

Voor een arbitragehof eist het consortium sindsdien een schadevergoeding. In eerste instantie heeft het hof beslist dat Santa Fe niet aan de legitieme verwachtingen van de investeerders heeft voldaan en zij geen goedkope en rechtvaardige behandeling hebben gekregen. Een aanvullende uitspraak over de hoogte van de schadevergoeding moet nog worden gedaan (2015). Suez rekent op een vergoeding van 200 miljoen dollar.

Colombia

Tot slot Colombia. Het land is aangeklaagd (2016) voor miljarden dollars door Amerikaanse en Canadese goudmijnbedrijven vanwege het waarderen van zijn nationale parken en de hooggelegen moerassen in de Andes die in 70% van de waterbehoefte voorzien boven de winsten van buitenlandse bedrijven. Het is het conflict tussen schoon water en vrijhandel. Blijkbaar gaan deze niet samen.

Twee bedrijven staan op hun recht dat zij baseren op het vrijhandelsverdrag.

Twee miljoen mensen zijn afhankelijk van water afkomstig van hooggelegen moerassen, die eveneens het toevluchtsoord zijn van bedreigde diersoorten. Een Canadese mijnbouwmaatschappij Eco Oro Minerals Corporation wil hier goud gaan delven.

De moerassen, Santurbán páramo in de Andes, zijn door het Colombiaanse Hooggerechtshof ontoegankelijk verklaard voor mijnbouw vanwege het kwetsbare milieu. Eco Oro klaagt de Colombiaanse regering nu aan omdat dit onder het Canada-Colombia vrijhandelsverdrag valt.

Het geschil zal worden gehoord door een geheim tribunaal (hof van arbitrage). Eco Oro heeft niet bekend gemaakt hoeveel geld zij willen vragen, maar een andere mijnbouwonderneming het Amerikaanse Tobie Mining and Energy Inc., heeft Colombia al aangeklaagd voor 16,5 miljard dollar omdat de regering weigert mijnbouw toe te staan in een nationaal park.

Deze 16,5 miljard dollar is meer dan 20% van de overheidsbegroting van Colombia!

Meer lezen

https://delangemars.nl/2016/04/22/colombia-door-vrijhandelsverdrag-aangeklaagd-voor-miljarden-dollars/
https://delangemars.nl/bankwezen/ttiptpp/multinationals-bedreigen-democratie-met-geheime-isds-tribunalen-ttip/
https://delangemars.nl/2016/09/18/duitsland-protesteert-massaal-tegen-ceta-en-ttip/

 

Rob Vellekoop, 12 juli 2022