Tegenwoordig worden de meeste demonstraties tegen overheden gevoerd. Deze kunnen zoals in Frankrijk indrukwekkend van omvang zijn, maar hebben zielig weinig invloed op de politieke macht.
Wat is dan de zin van demonstraties? Zijn er geen andere vormen van protest die succesvoller kunnen zijn?

Ooit demonstreerden de Franse Gele Hesjes, de Gilets Jaunes, meer dan 70 weken tegen Macron (ze doen dit trouwens nog steeds met steeds minder mensen). In Hong Kong protesteerden de tegenstanders van China meer dan twee maanden. Tal van groepen waren actief in het westen tegen de coronamaatregelen van zo goed als iedere regering. De machthebbers laten de protesten echter overal neerslaan door hun politionele knokploegen en zetten hun plannen door alsof er niets aan de hand is. Er klinkt een roep om iets nieuws, iets anders.

Oude vorm

Je geeft met een demonstratie een signaal af aan de overheid. Een of meer groeperingen proberen zoveel mogelijk mensen te mobiliseren om de straat op te gaan. Soms blokkeren de betogers wegen, fabrieksingangen, of houden zij marsen door centra of langs parlementsgebouwen. Vaak ook verzamelen zij zich op pleinen of velden waar toespraken gehouden worden.

Ik heb persoonlijk de mars tegen de neutronenbom meegelopen in het centrum van Den Haag met meer dan 600.000 mensen. Dat was een indrukwekkende gebeurtenis voor zowel de deelnemers als de regering waartegen de actie was gericht. De demonstratie was succesvol in combinatie met een agressieve mediacampagne die maandenlang werd gevoerd. Toen had een massabetoging nog zin.

De afgelopen maanden zijn de Nederlandse boeren actief met blokkades van wegen en distributiecentra. Ook betuigen duizenden steun door overal omgekeerde driekleuren op te hangen.

Ander spel

Het spel is echter veranderd. De reguliere massamedia zijn meer dan ooit onderdeel van het propaganda-apparaat van de overheid geworden. Zij geven acties tegen het overheidsbeleid dus geen of onvoldoende steun en aandacht meer. Kijk naar de acties van onze eigen ‘wappies’. Zij komen al twee jaar de straat op, maar de media brengen het alleen wanneer de demonstranten negatief in beeld gebracht kunnen worden. Voor de rest negeren zij deze acties, die zodoende onvoldoende draagvlak in de samenleving kunnen krijgen.

Demonstreren door te betogen dat je het oneens bent met de overheid is ook nog eens een teken van onderdanigheid en lijdzaamheid. Eigenlijk geeft de betoger aan dat hij ongehoorzaam is aan zijn meester, de overheid. Hij klaagt zijn meester aan. Dit beeld wordt des te sterker wanneer je ziet dat politie demonstranten neerknuppelt. Zij weigeren naar hun baas te luisteren en krijgen daarom een pak slaag. Het is niet alleen bruut geweld van de politie, maar ook gênant dat mensen zich laten afranselen. Nota bene door politiemensen die ieder jaar hun salaris krijgen vanuit het belastinggeld dat demonstranten betalen!

Demonstraties in de vorm van koopstops of consumentenstakingen zijn een van de alternatieven. Zij gebeuren veel meer op basis van gelijkwaardigheid. De consument zegt “Ik hoef je product niet meer.” En daarmee is de kous af. Hij gaat geen rondjes door de stad lopen met borden dat hij de producten slecht vindt. Nee, hij koopt niets meer van het bedrijf.

Nieuwe vormen

Het oude demonstreren is niet effectief genoeg. In een wereld waar alles om geld draait (althans iedereen is geleerd dit te denken) moeten acties financiële consequenties hebben.

Een mooi voorbeeld is Ierland waar in 2015 een heuse strijd tussen de bevolking en de conservatieve regering woedde over de waterbelasting. Hier ontwikkelt zich het verzet van demonstraties tegen bezuinigingen naar de weigering van duizenden om waterbelasting te betalen!  Kijk daar schrikken regeringen van. Wanneer duizenden geen belasting meer betalen dan komen begrotingen in het gedrang.

Het meest recente voorbeeld is de organisatie van een ‘Betaal je energie rekening niet-actie’ in Groot-Brittannië. Het doel is om op 1 oktober met 1 miljoen deelnemers tegelijkertijd vanaf 1 oktober de energierekening niet meer te betalen, totdat de prijzen zijn verlaagd. Lees hierover meer.

Consumentenstaking of (produkten)koopstop

Voor een multinational geldt dat een rustige actie door tienduizenden mensen vanachter hun pc voldoende is om hem te dwingen bijvoorbeeld geen pesticiden meer te leveren of kleding van kinderarbeidmisbruikers te verkopen. Gezamenlijk stoppen met kopen van hun producten tijdens een afgesproken periode werkt ook prima!

Een mooi voorbeeld is de actie van duizenden rekeninghouders van ING, die hun rekening opzegden nadat de voorzitter van de Raad van Bestuur zichzelf een miljoenen salarisverhoging wilde gaan geven.

Dit kan allemaal zelfs in alle rust gebeuren vanachter de pc. Mensen hoeven de straat niet op, spreken dit met een grote groep af en kondigen het vooral even aan. Dan weet de bank tenminste dat ze niet ongebreideld arrogant kunnen doen zonder dat de klant dit pikt.

Ook Shell zal het niet leuk vinden wanneer de consument zo boos is geworden over de beloning van zijn topman met meer dan 20 miljoen per jaar, dat ze hier een maand lang geen benzine meer gaan tanken. Zelfs de zorgverzekeraars kunnen aan het eind van dit jaar eenvoudig aangepakt worden: stap allemaal over naar de zorgverzekeraar die het goedkoopste is.

Parallelle samenleving

Een andere vorm in opkomst is het denken in een ‘parallelle samenleving”. Dat wil zeggen dat mensen zich massaal afkeren van de huidige samenleving en er een alternatief naast bouwen. Want laten we wel wezen waarom ben je verplicht om voor de huidige samenleving te kiezen terwijl er legio andere mogelijkheden van samenleven zijn?

Juist tijdens een tijd als die van de coronadictatuur, waar de overheid heeft beslist dat er maar 1 manier is van omgaan met een ziekte, realiseren zich steeds meer mensen dat ze niets meer met de aangeboden samenlevingsvorm te maken willen hebben. Ze zijn de quasi-democratie beu en verlangen naar een maatschappij waar iedereen welkom is. En waar geen mensen worden uitgesloten omdat ze de viruswaanzin niet willen volgen.

De overheid zoals we die kennen eist echter van alle inwoners dat zij exclusief kiezen voor hen. Je woont op het grondgebied van Nederland, dus daar is slechts een gezag en daar moet naar geluisterd worden.

Dat blijkt duidelijk op het moment dat mensen ervoor kiezen een nieuw land op te richten. Dat wordt nooit toegelaten, alsof er maar 1 vorm is. Niets is natuurlijk minder waar. Kijk eens naar Wonderland.

Feitelijk gedraagt de overheid zich als een monopolist. Ze bieden je een bepaalde ordening en wetgeving aan, als hulpmiddel bij het samenleven en daarvoor ben je verplicht te kiezen. Een andere mogelijkheid tolereren zij niet. Dit is natuurlijk volslagen absurd. Ieder weldenkend mens moet in vrijheid kunnen kiezen op welke manier hij of zij zich wenst te organiseren. De huidige maatschappij voldoet niet meer aan de eisen van tal van mensen. Dat blijkt iedere keer steeds meer. Het houdt echter iedereen gevangen die daaraan durft te twijfelen.

Overheid als monopolist

Het gegeven van de overheid die zegt hoe het moet en dat het niet anders kan is prachtig in beeld gebracht in deze video.

Bijvoorbeeld indien zich conflicten tussen mensen voordoen, dan geldt de overheid als scheidsrechter en de wetgeving als de spelregels die gehanteerd moeten worden.
Er is geen alternatief hiervoor. De wet geldt als het spelregelboek. Daar zit iedereen ogenschijnlijk aan vast.

Door dit te accepteren verschaffen miljarden mensen zich niet de ruimte die zij kunnen hebben, maar niet nemen, puur vanuit het misverstand, dat de overheid de enige optie is die onze infrastructuur kan verzorgen, onze spelregels schrijft, onze mediator is en onze belangen kan verdedigen.

Deze tijd van uitersten, biedt mensen misschien wel een kans in een andere richting te kijken en een kant op te gaan die eeuwenlange indoctrinatie hen heeft doen vergeten.

Rob Vellekoop, 30 april 2021 en 5 september 2022