Een bijdrage van Anastha Aurora*

Lichaamsvreemd

Tarwe is het meest verbouwde gewas op Aarde, maar door de jarenlange industriële ‘veredeling’ gericht op maximale winst en opbrengst, is tarwe niet langer een gezond en voedzaam graan maar een lichaamsvreemd product geworden wat ziekte veroorzaakt. De enorme toename van glutenintolerantie, de ’tarwebuik’ en tal van andere symptomen zijn daar het bewijs voor.

Moderne tarwe wordt geteeld op synthetische kunstmest, besproeid met herbiciden en pesticiden en ontdaan van alle nutriënten. Het is een dood en giftig product, in niets meer te vergelijken met de machtige, oorspronkelijke tarwesoorten van onze voorouders die op gezonde en natuurlijke wijze werden geteeld.

De toename van gluten allergieën en coeliakie is opvallend. Men kan spreken van een epidemie. Bij kinderen is het percentage de laatste decennia verviervoudigd. Volgens gezondheidsorganisaties wordt coeliakie niet altijd herkend en is ‘sterk ondergediagnosticeerd’. Met andere woorden, de meeste mensen die aan glutenallergie en glutenintolerantie lijden, krijgen niet de juiste diagnose noch behandeling en sukkelen verder met allerlei milde tot ernstige symptomen.

Coeliakie is een gastro-intestinale malabsorptieve aandoening die het gevolg is van de inname van gluten (uit tarwe en andere granen). De allergische reacties op gluten zijn zeer variabel en kunnen bijvoorbeeld ontsteking van het darmslijmvlies inhouden, wat dan kan leiden tot atrofie van de darmvlokken, slechte opname van voedingsstoffen, en verschillende klinische verschijnselen waaronder diarree, constipatie, buikkrampen, buikpijn, zwellingen, vermoeidheid, huiduitslag. Onbehandelde coeliakie en glutenallergie veroorzaken ook vitamine- en mineralentekorten, osteoporose en andere systemische problemen.

Glutenallergie en coeliakie en zijn twee verschillende reacties van het lichaam. Coeliakie is een chronische darmaandoening waarbij men overgevoelig is voor gluten. Het lichaam maakt dan afweerstoffen aan tegen een bepaald gluteneiwit. Die antilichamen beschadigen het slijmvlies van de dunne darm. Daardoor verdwijnen de normale darmvlokken en wordt de darm ‘glad’ waardoor minder voedingsstoffen opgenomen worden en er tekorten ontstaan.

Het is dus een auto-immuunziekte en dat is iets anders dan een allergie, wat een reactie van het afweersysteem is. Er zijn verschillende soorten glutenallergieën en – intoleranties. Bij allergie en coeliakie zijn verschillende epitopen betrokken (een epitoop is een molecuul wat door antilichamen wordt herkend). Glutenovergevoeligheid is pas onlangs ontdekt, en het traject wordt nog steeds niet goed begrepen. De enige behandeling voor coeliakie is een glutenvrij dieet.

Moderne tarwe

Het gehalte aan mineralen in moderne tarwesoorten is aanzienlijk gedaald, waaronder het ontbreken van koper, ijzer, magnesium, mangaan, fosfor, selenium en zink. Een decennialange selectie en veredeling van de tarwecultivars gericht op een hoge opbrengst en andere parameters heeft geleid tot een daling van het eiwit- en mineralengehalte en een verlies aan voedingswaarde en smaak.

Moderne tarwe heeft niets meer te maken met de oorspronkelijke tarwe van weleer. Het gebruik van landbouwchemicaliën bij de teelt van tarwe veroorzaakt ook ernstige milieuvervuiling. Moderne tarwevariëteiten leveren weliswaar hoge opbrengsten in de agrochemische monocultuur systemen, maar ze hebben een inferieure bakkwaliteit en een laag tot onbestaand mineralengehalte.

Het Broadbalk Wheat Experiment, wat meer dan een eeuw duurde, heeft de achteruitgang in de voedingswaarde van moderne tarwe gedocumenteerd. Sinds 1843 verbouwen onderzoekers tarwe op parallelle percelen. Elk jaar wordt de oogst getest op de voedingswaarde. De bevindingen zijn alarmerend.

Hoewel de opbrengst in 1968 plotseling steeg toen dwergtarwe werd geïntroduceerd, daalde de voedingswaarde met 18 tot 29 procent wat betreft het gehalte aan mineralen zink, ijzer, koper, magnesium, fosfor, mangaan, zwavel en calcium. Moderne tarwe is ‘leeg’, en die lage voedingswaarde doet de consument snakken naar meer calorieën want het lichaam krijgt niet langer de nodige voedingsstoffen binnen via brood, pasta, gebak en andere tarweproducten.

Groene revolutie

De Groene Revolutie is de naam voor de technologische sprong in de landbouw die begon vanaf 1960 maar reeds gelanceerd en voorbereid werd in 1943 door de Rockefeller Foundation. Tot die tijd gebruikten de bestaande traditionele landbouwsystemen evenwichtige polyculturen van graan, peulvruchten en groenten die geteeld werden op dierlijke mest.

Deze systemen werden verdreven door de Groene Revolutie die kiest voor een andere aanpak en gebaseerd is op 5 elementen: grote monocultuur velden, grote hoeveelheden kunstmest en bestrijdingsmiddelen, hoogproductieve (gmo) rassen (waaronder dwergtarwe), nieuwe irrigatietechnieken en een fel doorgedreven mechanisatie (tegenwoordig zelfs volledig geautomatiseerd en digitaal gestuurd, van het zaaien tot het oogsten).

Deze Groene Revolutie heeft de voedingsgewoonten enorm veranderd zonder dat veel mensen daar echt bewust van zijn. Hoewel er nu meer opbrengst is en minder mensen sterven van de honger, toch worden steeds meer mensen getroffen door ondervoeding (ook in het rijke westen), omwille van een tekort aan mineralen en vitaminen vanwege het verarmde voedsel geteeld op dode grond.

Daar komt nog bij dat de moderne maalmethoden die gebruikt worden bij de commerciële productie van witte bloem, precies die delen van de tarwekorrel verwijderen (zemelen, kiemen en korrels) die het rijkst zijn aan proteïnen, vitaminen, vetten en mineralen. Dit levert een product op met een tekort aan voedingsstoffen wat zo ver verwijderd is van zijn oorspronkelijke vorm dat het lichaam het in feite ziet als een vreemde substantie. Het wordt door het lichaam (en het immuunsysteem) gezien als een irriterende stof met weinig voedingswaarde.

Zulke tarweproducten kunnen een milde chronische vorm van ontsteking veroorzaken die zich manifesteert als glutenintolerantie, lekkende darm, een opgeblazen gevoel, winderigheid, chronische infecties, allergieën en zelfs auto-immuunziekten indien de ontsteking maar blijft duren.

Toename couliakie

De wereldwijde toename van coeliakie vond plaats op precies hetzelfde moment als de introductie van de Groene Revolutie en het gebruik van dwergtarwe. Dr. Hetty van den Broeck bestudeert al lange tijd tarwe en de gluteneiwitten die verantwoordelijk zijn voor coeliakie. De aanwezigheid van de coeliakie veroorzakende boosdoener, de Glia-α9 epitoop, is alarmerend hoger in moderne tarwe.

Dr. van den Broeck’s uitgebreide analyse van tientallen moderne en historische tarwesoorten bewijst onomstotelijk dat moderne tarwe de mensen ziek maakt.

Het kweken en veredelen van moderne tarwe heeft geleid tot een toename van de eiwitdelen die coeliakie veroorzaken, bekend als epitopen. Norman Borlaug, de Nobelprijs winnende tarweveredelaar, introduceerde niet alleen tarwe met een hogere opbrengst, maar creëerde (wellicht onbedoeld) een tarwe met een hoog glutengehalte die moeilijk verteerbaar is voor de mens.

Volgens Dr. van den Broeck wordt het immuunsysteem gestimuleerd door gluteneiwitten. Eenmaal getriggerd, verandert het immuunsysteem het slijmvlies van de dunne darm, dat geleidelijk afvlakt en symptomen veroorzaakt van diarree, ondervoeding, en slechte opname van voedingsstoffen. Niet alle coeliakie patiënten hebben een afgeplat slijmvlies. Coeliakie kan ook voorkomen zonder vervlakking van het slijmvlies, wat dan latente coeliakie wordt genoemd. Maar elke patiënt is anders. Sommigen worden bij wijze van spreken al ziek bij het zien van een hap brood, terwijl anderen een pizza per week kunnen eten zonder al te grote klachten.

De verborgen gluten in de voeding vormen een ernstig probleem. De moderne gluten zitten niet enkel in brood, pasta, koeken en gebak, maar zijn ook verborgen in veel voedingsmiddelen, waaronder soepen, sauzen, vleesproducten, aardappelchips, snoep, ijs, en zelfs in medicijnen en vitaminesupplementen, vanwege de nuttige hechtende eigenschappen. Gluten worden bijvoorbeeld toegevoegd aan aardappelchips om smaken te hechten. Wie rondloopt met klachten en geen duidelijke oorzaak weet, kan eens proberen om enkele weken alle tarweproducten en supermarktvoedsel te schrappen en zien hoe het fysieke lichaam reageert.

De belangrijkste nadelen van moderne tarwe, industriële melen en het brood van de bakker.

1. Moderne tarwe is een ziekmakend gif. Het gaat om gemuteerde en extreem veredelde gmo granen, gekweekt in synthetische grond, badend in chemicaliën. Ze worden vernietigd, verpulverd, gebleekt en chemisch behandeld om een dorre industriële vulstof te creëren waarmee dan brood, koeken en andere rommel worden gemaakt en die niemand in zijn lichaam wil.

2. Lectines zijn milde toxines die in tarwe voorkomen. Het zijn afweerstoffen van planten tegen indringers van buitenaf, het is één van de manieren waarop een plant zichzelf beschermt. Lectines worden niet afgebroken in het maag-darmstelsel, maar binden zich aan receptoren in de darmwanden. Hierdoor kunnen de lectines en ook onverteerde voedseldeeltjes in de bloedbaan lekken. Men noemt deze aandoening ‘een lekkende darm’. Wanneer onverteerde deeltjes in de bloedstroom komen, dan komt het immuunsysteem in actie. En wanneer dit lang genoeg aansleept, kan zich een auto-immuunziekte ontwikkelen.

3. Gluten bestaan uit twee eiwitten: gliadine en glutenine. Het is de lijm die het brood bij elkaar houdt en het zijn elastische eigenschappen geeft. Hierboven wordt al besproken wat het probleem is met de gluten uit moderne tarwe. Coeliakie is in opmars, een toename van 400% in slechts 50 jaar. Het is niet precies bekend hoeveel mensen lijden aan gluten gevoeligheid, maar het is wellicht een groot aantal. Sommige artsen en onderzoekers vermoeden zelfs dat iedereen lijdt aan ten minste een kleine mate van gluten intolerantie door de moderne tarwe(producten). Gliadine (één van de gluteneiwitten) laat bij de consument zonuline vrijkomen. Zonuline regelt de doorlaatbaarheid van de darmwand. Hoe meer zonuline er aanwezig is, hoe meer doorlaatbaar de darmwand wordt. Met andere woorden, zowel lectines als gluten kunnen problemen veroorzaken gekend als een lekkende darm.

4. Fytinezuur zit in granen (en noten en peulvruchten). Het is bekend dat fytinezuur de opname van mineralen zoals ijzer, zink, magnesium en calcium kan verhinderen, doordat het bindende eigenschappen heeft. Bij overdadige consumptie van graanproducten (elke dag brood of pasta bijvoorbeeld) kan dus een mineralentekort ontstaan. Men kan het fytinezuur laten afnemen door granen te weken, te fermenteren of te laten kiemen.

Alternatieven voor moderne tarwe (en koolhydraten)

Die zijn er alvast genoeg. Koolhydraten (zetmeel en suikers) uit bijvoorbeeld tarwe worden in de darmen omgezet in glucose. Dat komt in het bloed als bloedsuiker en dient als brandstof voor het lichaam. Sommige koolhydraten worden sneller omgezet in bloedsuiker dan andere. Men spreekt van enkelvoudige koolhydraten (monosachariden) en meervoudige (polysachariden). Er zijn dus ‘snelle’ en ‘langzame’ koolhydraten.

Hoe langzamer de bloedsuiker stijgt, hoe beter. Wanneer de bloedsuiker voortdurend snel stijgt en daalt, dan verhoogt het risico op diabetes type 2. Snelle koolhydraten zijn bijvoorbeeld frisdranken, suikerwaren, geraffineerde producten, ‘light’ producten, wit meel, wit brood, witte rijst, koeken, snoep,… Die zijn te mijden. Langzame koolhydraten zijn te verkiezen en staan hieronder. Kies bij voorkeur biologisch geteelde en ongeraffineerde producten. De ‘glutenvrije’ producten die in bio- en dieetwinkels worden verkocht, zijn te mijden. Ze zitten vol met rommel en additieven en horen thuis bij de afdeling junkfood.

Tarweproducten leveren dus koolhydraten die, samen met eiwitten en vetten, energie geven aan het lichaam. Het is belangrijk om de juiste soort koolhydraten te kiezen (polysachariden) en ook de juiste hoeveelheid want teveel koolhydraten innemen leidt tot overgewicht gezien de extra calorieën worden opgeslagen als lichaamsvet. Het typische westerse voedingspatroon bevat in ieder geval veel teveel koolhydraten en dan nog de verkeerde vorm (snelle suikers). In plaats van producten gemaakt met moderne tarwe kan men kiezen voor onderstaande alternatieven.

1. Oude tarwesoorten die weinig of niet veredeld zijn. Ze bevatten wel gluten, maar minder dan de moderne tarwe. Opgelet: vanwege de gluten mogen mensen met coeliakie de granen uit nr. 1 en nr. 2 niet eten. Mensen die niet overgevoelig zijn voor gluten kunnen in plaats van moderne tarwe kiezen voor de oude rassen zoals Emmertarwe (de oervader van de harde tarwe), Eenkoren, Khorasan tarwe (Kamut) of Spelt. Zoek naar een eerlijke, kleinschalige producent en gebruik een handmolen of keukenrobot om zelf meel te maken van de volledige graankorrel en jouw eigen brood te bakken. Andere alternatieven voor meel: amandelmeel, kokosmeel, kikkererwtenmeel, kastanjemeel,..

2. Andere graansoorten mét gluten: Rogge en Gerst.

3. Graan- en grassoorten zonder gluten: Rijst, Haver, Boekweit, Gierst, Sorghum, Quinoa, Maïs, Teff, Amarant.

4. Andere planten (bronnen voor goede, langzame koolhydraten): Peulvruchten, Bonen, Linzen, Soya, Tapioca (Maniokwortel), Bataat (Zoete aardappel), Pompoen, Pastinaak, Topinamboer (Aardpeer), Banaan, Appel, Peer, Noten, Zaden, Pitten, en nog veel meer.

Dit artikel is eerst gepubliceerd op Anastha Aurora

Research:

° PubMed PMC5025969 -> The opioid effects of gluten exorphins: asymptomatic celiac disease
° PubMed PMID6099562 -> Demonstration of high opioid-like activity in isolated peptides from wheat gluten hydrolysates
° PubMed PMC4743586 -> Wheat allergy: diagnosis and management
° PubMed PMID18823308 -> Allergens to wheat and related cereals

Zie ook:

° Gezonde darmen – via gefermenteerde voeding
° De poepwijzer

Nog meer over Gluten weten?