We gingen op zoek naar de achtergronden van de vierde bank run. Deze keer was een Zwitserse bank het slachtoffer, maar werd gered door de inspanning van de overheid, ondanks dat deze dit ontkent. Het vertrouwen in banken daalt ondertussen, want hoeveel banken zullen volgen en hoeveel worden nog gered door de overheid (lees: belastingbetaler) totdat 2008 zich herhaalt?

Zwitserland

UBS en Credit Suisse (CS) behoren beide wereldwijd tot de dertig grootste banken. UBS is qua omvang anderhalf keer zo groot als CS. De eerste werd destijds in 2008 gered door de Zwitserse overheid onder de belofte dat zij nooit meer een omvallende bank boven water zouden houden. Aan die belofte lijkt nu een einde te zijn gekomen.

Het heeft er alle schijn van dat UBS zijn kleinere broertje heeft opgekocht voor 3,2 miljard dollar. Dat op zich is ronduit vreemd want deze bank was vorige week nog 8 miljard waard. De aandeelhouders van Credit Suisse worden niet gehoord, zij hebben geen enkele invloed op deze deal. De overheid passeert hen alsof zij er niet toe doen. Alles in het belang van het overeind houden van het financiële systeem, zo luidt de motivatie.

Er vindt nog iets uitzonderlijks plaats. De obligatiehouders (zeg maar schuldeisers, degenen die geld aan Credit Suisse hebben geleend) van 17 miljard dollar verliezen al hun geld. Normaal gesproken krijgen zij bij voorrang hun uitgeleende geld terug en verliezen de aandeelhouders hun investering. Deze keer is dat net omgedraaid dus. Het is nu de aandeelhouder die weliswaar veel minder geld voor zijn aandelen krijgt, maar in ieder geval zijn belang niet verliest.

Let overigens op, de problemen van CS dateren van het einde van 2022 en eerder. Ze hebben dus niets te maken met de drie omgevallen banken in de VS. Met andere woorden de financiële gevolgen van de Amerikaanse bankcrash moeten nog komen!

Nog een frappante zaak is dat UBS-Credit Suisse als combinatie anderhalf keer zo groot is als het Bruto Nationaal Product per jaar van heel Zwitserland. Met andere woorden door de verplichte fusie is een financiële reus ontstaan die machtiger lijkt dan het thuisland.

Credit Suisse – overname of overheidsredding

Is de noodlijdende Zwitserse bank nu overgenomen door UBS of heeft de overheid de bank gered? Aangezien de overheid in 2008, na de redding van uitgerekend UBS, beloofd heeft geen enkele meer bank meer te zullen redden vinden ze dat hier sprake is van een overname. Zij gaan echter niet alleen akkoord met deze opkoop, maar hadden ook een flinke vinger in pap. En over deze papvinger gaat het. Want wat bedong de Zwitserse overheid van UBS?

UBS zou nooit deze bank hebben aangekocht zonder de speciale condities van de Zwitserse autoriteiten. Namelijk 173 miljard dollar steun plus de deal om Credit Suisse (CS) voor 3,2 miljard dollar te kunnen kopen, terwijl afgelopen vrijdag deze nog 8 miljard waard was.

Normaal gesproken zou geen enkele Raad van Bestuur een dergelijk bod hebben geaccepteerd van iets meer dan een derde van zijn waarde. Blijkbaar stond de bank met de rug tegen de muur en kon niet anders.

Voor wat betreft de overheid. In ‘normale’ omstandigheden sta je een dergelijke fusie tussen de nummers 1 en 2 in je land niet toe. Ook de Zwitsers zagen waarschijnlijk geen andere uitweg, want het omvallen van CS zou funeste gevolgen hebben gehad voor hun economie.

Vierde bank

CS is de vierde bank die valt binnen tien dagen tijd. Dit keer dus een Europese bank, die de vorige drie Amerikaanse banken in hun val volgt. Er zijn echter wel wat verschillen, door de media dan ook extra benadrukt om het vertrouwen in de banken nog enigszins overeind te houden. Bij zowel Silvergate Bank als Signature Bank zouden de problemen zich hebben voorgedaan die in verband stonden met de instortende crypto currency markt. Terwijl de Silicon Valley Bank (SVB) meer een gespecialiseerde bank was met veel techbedrijven als klant.

De Zwitserse bank CS is echter van een heel ander kaliber. Het is een investeringsbank, een grote speler in de financiële wereld. Het verhaal gaat dat deze bank zijn falen te wijten zou hebben aan een slecht management en veel fraudegevallen in de afgelopen 10 tot 15 jaar.

Waar het natuurlijk echt om gaat is het afgenomen vertrouwen van de klant in de bank in het algemeen. Investeerders trekken massaal hun geld uit de bankensector, waardoor deze aandelen ook zo sterk dalen. Ze zijn bang voor een domino-effect.

2008

Herinneringen aan de crash van 2008 komen terug. De huidige situatie is dan ook te vergelijken met die van 2008. Toen viel een Amerikaanse bank, die werd gered door collega-bank JP Morgan. Zij konden eveneens de noodlijdende bank voor een zacht prijsje overnemen. Dat was in maart 2008.

Pas in september 2008 zou Lehman Brothers instorten. Destijds weigerde de Amerikaanse overheid Lehman overeind te houden en dit veroorzaakte het omvallende kaartenhuis van toen.

Wat we zien is dat wereldwijd financiële instellingen cash of een andere soort liquiditeiten proberen te krijgen. Immers de rente is fors gestegen en veel banken hebben destijds het door hen ontvangen geld van hun klanten omgezet in obligaties met een lage rente. Blijkbaar hebben veel bedrijven behoefte aan hun destijds bij de bank gestalde gelden en daardoor komen de banken in de problemen. Zij moeten hun laagrente obligaties van de hand doen en krijgen daarvoor nu minder terug dan destijds voor ingelegd. Als teveel klanten tegelijkertijd hun tegoeden opeisen komen de banken op deze manier in de problemen.

Meer weten over banken, lees ons bankendossier

 

Rob Vellekoop, 21 maart 2023