De EU voert de Digital Service Act in als ‘bescherming voor consumenten en bedrijven’. In werkelijkheid gaat het blok alle berichten weren van het internet die zij beschouwen als desinformatie, nepnieuws of schending van grond- en mensenrechten. Dus dat zijn berichten van die media die er een andere kijk op nahouden dan het overheidsnarratief. Bekijk wat de consequenties zijn voor kritische lezers en de alternatieve nieuwsaanbieders en huiver of blijf vastberaden!

Digital Services Act (DSA)

De wet digitale dienstverlening (klinkt erg onschuldig) wordt gehandhaafd via de Commissie die toezicht houdt op de platforms en zoekmachines. De Europese Commissie zegt nauw te gaan samenwerken met de coördinatoren voor digitale diensten. Deze worden verantwoordelijk voor het toezicht op kleinere platforms en zoekmachines, en moeten uiterlijk 17 februari 2024 door de EU-lidstaten zijn opgericht.

Op de 17e valt definitief het doek voor de dwarsdenkers en overheidscritici binnen de Europese Unie. Digitaal zijn ze dan officieel tot zwijgen gebracht.

De censuurwet geldt voor alle internetserviceproviders en platforms:

• Intermediaire diensten die netwerkinfrastructuur aanbieden: internetproviders, domeinnaamregistrators,
• Hostingdiensten zoals cloud- en webhostingdiensten,
• Onlineplatforms waar verkopers en consumenten samenkomen, zoals onlinemarktplaatsen, appstores, deeleconomieplatforms en socialemediaplatforms
• Zeer grote onlineplatforms vormen een bijzonder risico voor de verspreiding van illegale inhoud en het toebrengen van schade aan de maatschappij. Er zijn specifieke regels vastgesteld voor platforms die meer dan 10% van de Europeanen (dus 45 miljoen gebruikers) bereiken.

Onlinemarktplaatsen moeten meer informatie inwinnen én publiceren over de bedrijven (handelaren) op hun platform. Digitale diensten moeten de regels voor het verwijderen van informatie of gebruikersaccounts uitgebreider uitleggen aan gebruikers.

De 19 allergrootste online platforms en zoekmachines moeten vanaf 25 augustus 2023 aan de regels van DSA voldoen. Als deze allergrootste platforms en zoekmachines hieraan geen gehoor geven, kan de Europese Commissie boetes opleggen. Het zijn:

• Alibaba AliExpress
• Amazon Store
• Apple AppStore
• Booking.com
• Facebook
• Google Play
• Google Maps
• Google Shopping
• Instagram
• LinkedIn
• Pinterest
• Snapchat
• TikTok
• Twitter
• Wikipedia
• YouTube
• Zalando

Zeer grote onlinezoekmachines:

• Bing
• Google Search

Op 15 december 2020 kwam de Commissie met het voorstel voor de digitaledienstenverordening (DSA), samen met het voorstel voor de digitalemarktenverordening (DMA). Dat pakket moest gaan zorgen voor een ‘veiligere en billijkere digitale ruimte voor iedereen’. Nadat de medewetgevers van de EU in april 2022 een politiek akkoord hadden bereikt, is de digitaledienstenverordening op 16 november 2022 in werking getreden.

Vragen en antwoorden

Uit het Vraag & Antwoord gedeelte dat als toelichting op de wet is toegevoegd (Kijk hier) blijkt niet duidelijk wat online als ‘illegaal’ door de EU wordt gezien. De wetgevers geven aan dat wat ze zien als illegale inhoud in andere EU-wetgeving wordt aangegeven of door de lidstaat. ‘Terroristische inhoud, materiaal van seksueel misbruik van kinderen en illegale haatzaaiende uitlatingen worden bijvoorbeeld op EU-niveau gedefinieerd. Wanneer inhoud alleen in een bepaalde lidstaat illegaal is, mag deze alleen worden verwijderd op het grondgebied van die lidstaat.’

De EU beweert dat de nieuwe regels alleen maatregelen opleggen om illegale inhoud te verwijderen en dat ze in overeenstemming zijn met de vrijheid van meningsuiting. Ze beweren zelfs dat de vrijheid van meningsuiting centraal staat!

De taakverdeling voor het censuurtoezicht is als volgt. De nationale autoriteiten, de zogenaamde ‘coördinatoren voor digitale diensten’, checken de digitale aanbieders op hun eigen grondgebied. Terwijl de Commissie de zeer grote onlineplatforms en onlinezoekmachines in de gaten houdt.

Consequenties voor de kritische lezers

Het zal in de nabije toekomst moeilijker worden voor de kritische lezer om overheidskritische informatie te vinden. Er zullen weinig of geen goedgekeurde tegengeluiden meer te vinden zijn binnen de Unie over klimaat, oorlog met Oekraïne, 5G, pandemieën, ziektes, demonstraties, geoengineering, enzovoort.

Zoekmachines zullen alleen die informatie selecteren die de Europeaan ‘mag’ lezen. Op dit moment betekent ‘googelen’ al een zekere mate van beperkte informatie doorgeven, maar na eind augustus zal het hek echt van de dam zijn. De zoekresultaten zullen een zee van overheidspropaganda worden.

De nieuwsvoorziening via het Europese internet zal niet boven het niveau van het NOS-acht-uur-journaal komen. Waarschijnlijk kan na de tv nu ook de computer voor dit doel het raam uit.

Bedenk dat de mailings die je nu nog als lezer ontvangt van alternatieve nieuwsvoorzieners moeilijker door de censuurbarrière zullen dringen! Immers vanaf februari 2024 worden ook de internethosts en hun klanten onder de loep genomen! En vergeet het maar om nog langer een beetje kritisch te zijn op Facebook of Twitter, want voordat je het weet lig je eraf en kom je er niet meer op.

Alternatieve media

Voor de alternatieve Europese media geldt dat ze in de eerste plaats een internetprovider moeten zoeken die buiten de EU gevestigd is. Zij zullen hun artikelen niet langer kunnen promoten via de socialemediumplatforms. Met die laatste hadden ze de laatste jaren toch al problemen, maar dat was niet altijd keihard zichtbaar. DLM PLus bijvoorbeeld publiceerde niet alle artikelen via FB en Instagram omdat daarop direct een ban zou volgen. In zoekresultaten komen veel andersdenkende artikelen gewoon niet terug of zijn onvindbaar ‘kalt gestellt’.

Dat betekent dat deze media op een hele andere manier moeten leren hun lezers te bereiken, in ieder geval niet meer via het Europese internet. Email zal belangrijker worden, maar dat perkt de EU ook al in via hun internetproviders.

Voorlopig zie ik als het beste redmiddel een andere houding van de kritische lezers. Zij zullen direct naar de site van hun alternatief nieuwsmedium moeten gaan. Daarnaast denk ik dat geprinte nieuwsbrieven, dus drukwerk, een enorme impuls zal gaan krijgen. De EU-censuur is digitaal, en daarbuiten is gelukkig nog een wereld van mogelijkheden, als we maar bereid zijn ze te gaan gebruiken.

Rob Vellekoop, 20 juli 2023