Het contract van de overheid met vaccinproducent Pfizer is openbaar. Dankzij de Italiaanse staatsomroep kunnen we nu de inhoud van het contract met de EU lezen, waarvan we eenvoudig kunnen afleiden hoe het Nederlandse contract eruitziet. Eerder werden (delen van) de overeenkomsten van Israël en Zuid-Afrika met vaccinproducenten openbaar.

Europese Commissie

De Europese Commissie heeft op 20 november 2020 namens de aangesloten EU-leden een contract met Pfizer gesloten. Onderdeel van dit raamcontract vormen de afzonderlijke aankoopcontracten van de landen met Pfizer.

Eerst kijken we naar het EU-contract.

In lid 1.3 van de overeenkomst staat dat de lidstaten gezamenlijk 200 miljoen covid-19 vaccin doses Pfizer afnemen, waarbij ieder land voor zich een bestelling plaatst.

We lezen verder dat de levering plaats zal vinden indien het vaccin ‘safe and effective’ is. De leveringen zien er dan als volgt uit:
Vierde kwartaal van 2020: 25 miljoen doses
Eerste kwartaal van 2021: 40 miljoen doses
Tweede kwartaal van 2021: 60 miljoen doses
Derde kwartaal van 2021: 75 miljoen doses

De afgesproken prijs per dosis voor de eerste 100 miljoen doses is 17,50 euro en voor de volgende 100 miljoen 13,50 euro.

De overeenkomst bepaalt dat ieder deelnemend land de leverancier (Pfizer) vrijwaart van iedere wettelijke aansprakelijkheid van het gebruik van het middel (artikel 1.12). In de aanvulling op het contract staat tevens dat alle lidstaten de overeenkomst niet naar buiten mogen brengen. Dus ook de prijs, of de vooruitbetaling of de vrijwaring moeten geheim blijven voor bevolking.

Contract per land

Ieder lid bestelt daarna volgens een standaardaankoopovereenkomst de vaccins bij Pfizer (zie Annex 1. Vaccine Order Form)

Nederlandse deal

Nu kijken we even terug naar de overeenkomst die Nederland sloot met vaccinleveranciers.
Wat was destijds het argument van De Jonge om deze overeenkomst(en) tot staatsgeheim te classificeren?

Uit het antwoord van het ministerie op kamervragen geeft De Jonge de volgende verklaring. Hij meldt gebonden te zijn aan geheimhouding. Als argumenten daarvoor geeft hij het voorkomen van beïnvloeding van de onderhandelingen met andere producenten en er zouden ‘bedrijfsvertrouwelijke en beursgevoelige informatie van de producent’ in voorkomen die niet openbaar kan worden.

Bedoelde hij daarmee dat de aankoopprijs van het vaccin verzwegen moest worden, omdat we er misschien teveel voor betaalden? Het argument van beursgevoelige informatie is natuurlijk een lachertje. Beleggers wisten dat de landen onderhandelingen voerden met hun fondsen, daarop is natuurlijk gespeculeerd.

Op de vraag over de aansprakelijkheid van de vaccins die kunnen leiden tot gezondheidsschade, schrijft hij, dat de Europese wetgeving inzake productaansprakelijkheid in de contracten volledig gerespecteerd wordt.

Wel geeft hij toe dat in de overeenkomst afgesproken is dat er een vrijwaring is van de farmaceutische bedrijven voor claims van derden.

Hij schrijft niet te kunnen toezeggen dat Nederland niet voor de kosten voor schadeclaims zal opdraaien, mochten er problemen ontstaan met een vaccin.

Andere landen

Eerder schreven we over de gedeeltelijke onthulling van de deal met Israël en de volledige met Zuid-Afrika.

De joodse natie keurde als eerste ter wereld op 8 december 2020 het Pfizervaccin goed. Na veel touwtrekken zijn er vier documenten boven water gekomen, dankzij een rechtszaak tegen de overheid. (zie Bronnen)

Feitelijk is de Israëlische bevolking gebruikt als proefkonijn, zo blijkt uit de documenten. Een deel hiervan is zwartgelakt omdat overeengekomen is tussen het Ministerie van Volksgezondheid en Pfizer dat dit niet naar buiten mag worden gebracht.

Het contract dat het ministerie voor gezondheid van Zuid-Afrika sloot met Pfizer in maart 2021 is uitgelekt. We kunnen lezen dat Zuid-Afrika destijds 20 miljoen mRNA covidvaccins heeft gekocht voor 10 dollar per stuk. Zij moesten de vaccins wel vooruit betalen. De bevolking van het Afrikaanse land was toen 60 miljoen groot.

Lees verder Geheime Pfizer-mRNA-deal met Zuid-Afrika vrijgegeven

Bronnen

> Israel-deal
> Zuid-Afrika-deal
> Beantwoording kamervragen over het bericht vaccindeal is staatsgeheim
> BioNTech Pfizer deal met EU

Rob Vellekoop, 5 november 2023